TÜRKLERİN BİLİMİN GELİŞMESİNE KATKILARI
Türklerin Müslümanlığa hizmetleri sadece siyasî ve askerî alanla sınırlı kalmamıştır. Devlet idaresi ve askerî yapılanmada bütün İslâm dünyasını etkileyen Türklersmiliv İslâm medeniyetinin gelişmesinde de büyük hizmetlerde bulunmuşlardır. Bilimsmiliv sanat ve edebiyat alanında İslâm rönesansısmiliv Türklerin katkıları ve sağladıkları huzur ve emniyet sayesinde gerçekleşmiştir.

İslâm dininin ve medeniyetininsmiliv evrensel hâle gelmesi Türkler sayesinde mümkün olmuştur. Meselâsmiliv Selçuklu veziri Nizamülmülk tarafından Bağdat'ta kurulan Nizamiye Medreseleri (1066)smiliv öyle büyük bir üne sahip oldu kismiliv bu medreseler İslâm medreselerinin ilk örneği olarak kabul edilmişti. Halbuki Samanoğulları ve Gazneliler devrinde de medreselerin bulunduğu bilinmektedir. Ancak Nizamiye Medreseleri dinî bilimler yanında müspet ilimlerin de okutulduğu ilk medreseler olmaklasmiliv modern üniversitelere öncülük etmiştir.
Abbasiler zamanında başlayan eski Yunan ve Helen medeniyetlerine ait eserler ve felsefe akımlarının çevirilerismiliv Türk hâkimiyeti devresinde zirveye ulaşmıştı.

İSLAM MEDENİYETİNİN ÖNCÜLERİ: TÜRKLER
Türklerin İslam davasına sahip çıkmasıyla İslâm medeniyetinde büyük gelişmeler olmuştur. Batıda unutulmuş olan Yunan ve Helen medeniyetismiliv Haçlı Seferleri sayesinde İslâm medeniyeti ile birlikte tekrar Avrupa'ya taşınmıştır. İslâm medeniyetinin öncüleri durumunda olan Türk bilginler bütün dünya tarafından tanınmış ve eserleri yüzyıllarca bilime rehberlik etmiştir. Bu Türk bilginlerinin en ünlüleri Farabismiliv Birunî ve İbni Sina'dır.

Oğuzların Karaçuk (Farab) şehrinde doğan Farabi (870-950)smiliv matematiksmiliv fiziksmiliv astronomi vb. konularda 160 kadar kitap yazmıştır. Ancak onu asıl önemli kılan Helen felsefesinin akılcısmiliv mantığa dayalı yönüyle İslâm düşüncesini kaynaştırdığı felsefe alanındaki çalışmaları olmuştur. Aristo'nun düşüncelerini en iyi açıklayan kişi olduğundan "Muallim-i Sâni" (İkinci öğretmen) adıyla anılmıştır. Eserlerinin çoğu Latinceye çevrilmiş ve batıda "Al-Farabıus" adıyla ün yapmıştır. İhsâ'ül-Ulûm isimli eseriyle bilimleri ilk kez sınıflandıran Farabi aynı zamanda Öklit geometrisini de açıklamıştır.

Farabî'nin düşüncelerinden etkilenen İbni Sînâ (980-1037)smiliv çeşitli konularda 220 civarında eser vermiş diğer ünlü bir Türk bilginidir. Avrupa'da "Avicenna" adıyla bilinmektedir. Felsefe ve müspet bilimlerle uğraşan İbni Sina asıl ününü tıp alanında kazanmıştır. "El-Kanun fi't-Tıb" adlı eseri Latinceye çevrilmiş ve yüzlerce yıl ders kitabı olarak okutulmuştur.

BİLİMİN ÖNCÜSÜ OLAN DİĞER TÜRKLERDEN BİRKAÇ ÖRNEK...
Birûnî (973 -1051)smiliv Harzemşahların sarayında yetişti ve Gazneli Mahmud'un himayesine girdi. Matematiksmiliv geometrismiliv tıp ve coğrafya gibi alanlarda 113'ten fazla eser veren Birûnî'nin asıl başarısı astronomi dalındadır. Yıldızların yüksekliğinismiliv açılarını ölçen hassas aletler geliştirdi. Dünya çekirdeğinin çapını sadece 15 kilometrelik yanılmayla 6338.8 km olarak tespit etmiştir. Yazdığı astronomi kitabısmiliv dünyanın ilk astronomi ansiklopedisi olarak kabul edilmektedir.

Farabî ve İbni Sina'nın açtığı yoldan birçok Türk âlim ilerlemiştir. Felsefe dalında; El-Harezmîsmiliv Şehristânî ve tasavvufun öncülerinden Gazalismiliv İbni Rüşdsmiliv Fahreddin Razismiliv geometride Abdurrezzak Türkîsmiliv trigonometrinin kurucularından Abdullah el-Baranî ilk akla gelenlerdir. Selçuklu Sultanı Melikşah İsfehan ve Bağdat'ta birer rasathane kurdurdu. Dönemin Bilim adamlarısmiliv Melikşah adına güneş yılına dayanan Celâlî veya Takvim-i Melikşâh adlarıyla anılan bir takvim hazırladılar. Sanat ve mimarlık alanlarında da Türk-İslâm Medeniyeti zamanında büyük gelişmeler görülmektedir. Türk-İslâm kültürü ve sosyal hayatına uygun olarak gelişen mimarlığın en önemli örnekleri camismiliv medresesmiliv kervansaraysmiliv imaretsmiliv darüşşifa (hastane) vb.dir. İlk Türk-İslâm mimarî örneğismiliv Tolunoğlu Ahmed tarafından Kahire'de yaptırılan Tuluniye Camisi'dir ve bugün dahi varlığını korumaktadır.

Türkler tarafından geliştirilen kubbesmiliv kemer ve sütun biçimlerismiliv Orta Asya yaşantısı ve çadır kültürününsmiliv İslâm mimarîsine yansıtıldığı yeni bir mimarî üslûbu getirmiştir. Özellikle tekkesmiliv kümbetsmiliv cami ve medrese gibi yapılardasmiliv Türk mimarî üslûbunun eşsiz örnekleri görülür. Yazısmiliv ciltsmiliv çinismiliv minyatür sanatları ile seramiksmiliv dokumacılıksmiliv taş ve maden işçiliği vb. alanlarda Türkler eşsiz örnekler vermişlerdir. Türkler heykel ve kabartma sanatlarında da başarılı örnekler vermişlerdir. Örneğin birçok yapıda hayvan figürleri kullanılmışsmiliv Sultan Tuğrul bastırdığı madalyona kabartma resmini koydurmuştur. Müzik alanında da Türkler yenilikler getirmişlerdir. Farabî müzik üzerine iki eser yazmış ve bunlar dünya müzik tarihine geçmiştir.

Eserinde ses ve müziğin fizik temellerini inceleyereksmiliv ses perdesinin özelliklerini ilk defa ortaya koymuştur. Saraylardaki nevbet (bando)smiliv Osmanlı askerî mehterine örnek olmuştur. Ayrıca bazı tarikatlerin yaptıkları dinî müzik ve rakslarsmiliv Türk tasavvuf musikisinin ve semahların özünü oluşturmuştur.

Türkler sadece din ilimlerinde değilsmiliv diğer ilim dallarındasmiliv teknikte ve müsbet ilimlerde de büyük ilerlemeler göstermişsmiliv dünyaca ünlü bilim adamları yetiştirmiştir.

İSLAM MEDENİYETİNİN OLUŞMASI
Büyük bir Türk bilgini olan İbni Sina'nın tıp alanında yazdığı kitaplar Avrupa'da yüzyıllarca okutulmuşsmiliv yine bir Türk bilgini olan Ebû Bekir Razi'nin eserleri bilim dünyasına ışık tutmuştur. Tıpsmiliv fiziksmiliv kimyasmiliv matematik ve astronomi ilimlerine önemli katkılarda bulunansmiliv birçok bilim dalının temellerini atarak dünyaya öncülük eden çok sayıda Türk bilgini yetişmiştir. İslâm dünyasının her tarafını süsleyensmiliv bugün bile çoğu ayakta duran sanat eserlerinin çoğu Türk mimarları tarafından yapılmıştır. İslâm dünyasında Sinan gibi bir mimarsmiliv Selimiye Camii gibi başka bir şaheser görmek mümkün değildir.

İslâm tarihine baktığımız zaman açıkça görürüz kismiliv Müslümanlığın ilk devirlerinden sonra Müslümanlığa büyük hizmetlerde bulunarak Allah'ın rızası yönünde hareket eden milletsmiliv Türk Milleti olmuştur. Kur'an-ı Kerim'desmiliv İslâm'a hizmet eden hayırlı milletler şöyle müjdelenmiştir:

"Ey iman edenlersmiliv içinizden kim dininden geri döner (irtidat eder)sesmiliv Allah (yerine) kendisinin onları sevdiğismiliv onların da kendisine sevdiği mü'minlere karşı alçak gönüllüsmiliv kâfirlere karşı ise 'güçlü ve onurlusmiliv' Allah yolunda cihad eden ve kınayıcının kınamasından korkmayan bir topluluk getirir. Busmiliv Allah'ın bir fazlıdır; onu dilediğine verir. Allah (rahmetiyle) geniş olandırsmiliv bilendir." (Maide Suresismiliv 54)

Bu ayetlesmiliv İslâm'a en önemli hizmetleri gerçekleştiren Türk Milleti de müjdelenmiştir.

Peygamber Efendimiz de şu müjdeyi vermiştir:

"İstanbul elbette fetholunacaktır. Onu fetheden kumandan ne güzel kumandandır. Onu fetheden asker ne güzel askerdir."

İstanbul'un fethedilmesismiliv büyük Türk hükümdarı Fatih Sultan Mehmet ile onun kahraman askerine nasip olmuş ve böylece Milletimiz Peygamberimizin övgüsüne hak kazanmıştır

Kaynak: Türklerin bilime ve İslam dinine katkıları nelerdir?