Nötron Yıldızları ve Süpernovalar

İki Komşu Süpernova Kalıntısı

Kütleli yıldızlar yaşamlarını süpernova patlamasıyla çevresine büyük miktarda enerji ve madde bırakarak bitirir. Patlayan yıldızdan geriye küçük ama son derece yoğun kalıntısı kalır: nötron yıldızı ya da karadelik.Nötron yıldızları yaşları, manyetik kuvvetleri veya başka yıldızların yakınında olması gibi özelliklerle belirlenir. Nötron yıldızlarının çevresindeki oldukça enerjik süreçler ESA’nın XMM-Newton gibi bazı X-ışını teleskopları ile araştırılabilir.

İki nötron yıldızı bir arada (ESA/XMM-Newton/ Ping Zhou, Nanjing University, China).

Bu görüntü XMM-Newton ile keşfedilen iki farklı nötron yıldızını gösteriyor. Yeşil ve pembe balonlarıyla görüntüye hakim olan Kesteven 79, 23.000 ışık yılı uzaklıkta olan bir süpernova patlamasının sonucunu gözler önüne seriyor.Kesteven 79’u saran büyük sıcak gazın 5000 ile 7000 yıl yaşında olduğu sanılıyor. Işığının Dünya’ya gelme süresi göz önüne alındığında süpernovanın yaklaşık 30.000 yıl önce oluştuğu düşünülüyor. Patlama sonrasında merkezinde zayıf bir manyetik alan olan mavi renkte bir nötron yıldızı olan Kesteven 79’u bıraktı.

Görüntünün ve Kesteven 79’un altındaki ise tamamen farklı bir canavarı gösteriyor: Son derece güçlü manyetik alana sahip nötron yıldızı tiplerinden bir magnetar. Gökbilimcilerin 3XMM J185246.6+003317 olarak adlandırdığı magnetar 2008, 2009 ve 2013 yıllarında alınan görüntülerle incelenmiştir. 2008’den önceki görüntülerde bölgede bir magnetarın izine rastlanmamıştı. Bu ise magnetarın yaydığı x-ışınlarının miktarında manyetik alanında gerçekleşen önemli bir değişme nedeniyle artışı işaret etmektedir.

Bu bilgi daha yaşlı olan Kesteven 79 ile magnetar arasında en az bir milyon yıl yaş farkı olduğunu akla getirir.XMM Newton görüntüsü 2004 ile 2009 yılları arasında EPIC MOS kamerasıyla alınan 15 görüntüyle elde edildi. Görüntü 0,3-1,2 keV (kırmızı), 1,2-2 keV (yeşil) ve 2-7 keV (mavi) dalga boylarındaki verilerle oluşturulmuştur.

Kaynak: ESA (01 Eylül 2014)

MsXLabs Üye Girişi