Pietro Perugino

Pietro Perugino
MsXLabs.org & Vikipedi, özgür ansiklopedi & Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi

Pietro Perugino'nun otoportresi (1497–1500)

Doğum adı: Pietro di Cristoforo Vannucci
Doğum: 1448, Città della Pieve
Ölüm: 1523, Fontignano
Uyruk: İtalyan
Alanı: Resim sanatı
Katıldığı akımlar: İtalyan Rönesansı
Etkilendikleri: Piero della Francesca
Etkiledikleri: Raffaello

Pietro Perugino ya da tam adıyla Pietro di Cristoforo Vannucci (d. 1448, Città della Pieve - ö. 1523, Fontignano), Rönesans dönemi İtalyan ressamı ve Yüksek Rönesans’a geçişteki en önemli ustalardan biridir.
Floransa ve Perugia kentinde iki önemli resim atölyesinin sahibi olan Perugino, 15. yüzyılın son ve 16. yüzyılın ilk çeyrekleri boyunca İtalyan yarımadasının en şöhretli ressamlarından biridir. Sanatsal olarak Piero della Francesca'nın naturalizmini ve Andrea del Verrocchio'nun çizgisel üslubunu kaynaştırmıştır. Raffaello'nun en önemli hocasıdır.

Hayatı
Rönesans dönemi sanatçılarının hayatını kaleme alan Giorgio Vasari'nin iddiasının aksine, Città della Pieve'nin en ünlü ve zengin ailelerinden biri olan Vannucci'lerin çocuğu olarak dünyaya gelen Pietro Perugino, rahat bir çocukluk yaşadı. Giorgio Vasari ile Giovanni Santi, Perugino'nun doğumu için 1445 ile 1452 gibi iki farklı tarih vermektedir.

İlginç bir şekilde doğduğu kentte gençlik dönemine dair bir eseri bulunmayan Perugino, Giorgio Vasari'ye göre bu dönemde Perugia ekolünün dev ismi Piero della Francesca'dan büyük ölçüde etkilenmiştir. 15. yüzyılın ikinci yarısında kültürel ve sanatsal açıdan ilkbaharını yaşayan Perugia kenti Domenico Veneziano, Beato Angelico ve Benozzo Gozzoli önemli sanatçıları ağırlamaktadır. Aynı dönemde yeni yeni yükselmeye başlayan Umbria ekolünün ilk isimlerinden biri olan Benedetto Bonfigli de Pietro Perugino'nun dikkatini çekmektedir.

Doğum tarihi kesin değildir. Perugia yakınlarında Cittâ della Pieve’de doğdu, Fontignano’da öldü. Asıl adı Pietro di Cristoforo Vannucci’dir. Vasari’nin yazdığına göre resme Umbrialı Piero della Francesca’nın çırağı olarak başladı. Sonra Floransa’ya giderek, Botticelli, Leonardo da Vinci gibi ressamların da yetiştiği Andrea de Verrucchio’nun atölyesine girdi. 1478’de Cerqueto’daki bir kiliseye bilinen ilk yapıtı Aziz Sebastian freskini yaptı. 1481’den başlayarak Rosselli, Ghirlandaio ve Botticelli’yle birlikte Roma’ daki Sistina Şapeli’nin fresklerinin yapılmasında çalıştı. Bu fresklerden Isa’nın Aziz Petrus’a Kilisenin Anahtarlarını Vermesi, ününün yayılmasına yol açtı. Mihrap duvarındaki öbür freskleri, daha sonra Michelangelo’nun yaptığı ünlü Mahşer freskinin altında kalmıştır. Aynı diziden günümüze ulaşmış iki freski ise Perugino’nun yönetiminde, aralarında Pinturicc-hio’nun bulunduğu yardımcıları gerçekleştirmiştir.

Perugino ünlendikten sonra pek çok resim siparişi aldı. 1490-1500 arasında önce Floransa’da, sonra Perugia’da atölye açtı. 1500’lerde Perugia’daki Collegio del Cambio’daki kabul salonunun duvar süslemelerini yaptı. Bu çalışmadaki yardımcılarının arasında öğrencisi Raffaello da bulunuyordu. 1508’den sonra zaman zaman Vatikan’daki Stanza deli’ Incendio’nun tavan süslemelerinde çalıştı. 1521’de de Raffaello’nun San Severo Kilisesi’nde yarım bıraktığı bazı freskleri tamamladı. Fontignano’da çalışırken bir veba salgınında öldü.

Perugio, sanatında Floransa Resmi’nin anıtsallığını ve gerçekçi yaklaşımını, Umbria Okulu’nun yumuşak zerafeti ile ustaca kaynaştırmıştır. İster yağlıboya tablo, ister duvar resmi olsun, bütün yapıtlarında çok net ve yalın bir kompozisyona yönelmiştir. Ritmik bir hareketlilik içindeki insan figürlerinde yalın ama sevimli bir anlatım izlenir. Konularının arka planını oluşturan doğa görünümleri huzur duygusu uyandıran bir güzellik içerir. Bir süre sonra resimlerinde kendini tekrarlamaya başlamış, ilk yapıtlarındaki tazelik ve canlılığı giderek kaybetmiştir.

Başlıca Yapıtları
- Fresk

Aziz Sebastian, 1478, Cerqueto’daki kilise
İsa’nın Aziz Petrus’a Kilisenin Anahtarlarını Vermesi, 1481, Sistina Şapeli, Vatikan/Roma.

- Tablo

Çocuğun Bağlılık Sunuşu, 1491, Albani Villası, Roma
Tahtta Madonna Azizlerle Birlikte, 1493, Uffizi Galerisi, Floransa
Dört Azizli Pietâ, Uffizi Galerisi, Floransa
İsa'nın Mezara Konulması, 1495, Uffizi Galerisi, Floransa
Aziz Bernhard’ın Görüşü, Eski Pinokotek, Münih

Derlemedir.

MsXLabs Üye Girişi