Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP)
, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin Fırat ve Dicle ırmakları havzasındaki Gaziantep, Adıyaman, Şanlıurfa, Diyarbakır, Mardin Batman, Şırnak ve Siirt illeri topraklarında yer alan, enerji üretimine ve sulamaya yönelik projeler bütününe verilen ad. Bir dizi altyapı yatırımını içermesi yanında önemli ekonomik, toplumsal ve kültürel boyutları da olan GAP, Türkiye tarımsal topraklarının yaklaşık yüzde 10’unu, ülke nüfusunun ise yüzde 9’unu içeren bir bölgeyi kapsamaktadır.
Geçmişi, 1930’larda başlatılan Keban Barajı ön hazırlıklarına değin uzanan GAP, fiziksel altyapı olarak 13 büyük projeden oluşmakta, 22 baraj ve 19 hidroelektrik santralın yapılmasını öngörmektedir. Projeler tamamlandığında, hidroelektrik enerji üretiminde 27,3 milyar kW-sa artış sağlanacak (1991’de hidroelektrik enerji üretimi 22,7 milyar kW-sa), sulanan tarım alanları 1,6 milyon ha artacaktır (1992 başında sulanan tarım alanları 1,7 milyon ha). Sulama tesislerinin tamamlanması, ayrıca pompayla sulamayı ve bunun için de 86 pompa istasyonunun yapımını gerektirmektedir. Ocak 1990’da su tutmaya başlayan Atatürk Barajı’nın sularını Harran ve Ceylanpınar ovalarına akıtacak olan iki sulama tünelinden birinin delme işlemleri tamamlandı.
26’şar kilometrelik uzunluklarıyla bu tüneller dünyanın en uzun sulama tünelleri olacaktır. Şanlıurfa-Harran ve Mardin-Ceylanpınar ovaları dışında, Gaziantep, Şanlıurfa Adıyaman, Kâhta, Besni, Kaysun, Diyarbakır Havzası, Nusaybin ve Silopi- Cizre ovaları da sulama projesinden yararlanacaklardır. GAP kapsamında olan bölgede halen yaklaşık 65 bin hektarlık tarım alanı sulanmaktadır.GAP’ta kullanılacak yerüstü su kaynaklarını esas olarak Fırat ve Dicle akarsuları ile bunlara bölge sınırları içinde ve dışında katılan kollar oluşturmaktadır. Fırat’ın, Atatürk Barajı’nın inşa edildiği yerdeki yıllık ortalama debisi 26,6 milyar m3’tür. Bu miktar Birecik yakınlarında 30 milyar m3’e ulaşmaktadır. Dicle’nin debisi ise, Ilısu baraj yeri yakınlarında 15 milyar m3’e varmaktadır.Ayrıca, Ceylanpınar, Diyarbakır, Harran, Suruç ve Gaziantep ovalarında 1.616 milyon m3’lük yeraltı su kaynağı saptanmıştır.
DEVAMI Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) 
