ZONA a. (lat. söze.). Herpes virüs grubundan suçiçeği virüsüne (Herpesvirus varicellae) benzer bir virüsün (Herpesvirus zosteri) yol açtığı enfeksiyonun yerel olarak nüksetmesine bağlı enfeksiyon hastalığı. (Eşanl. HERPES ZOSTER.)

—ANSİKL. Zona, daima (görünür ya da görünmez) suçiçeği geçirmiş kişilerde, ortaya çıkar. Suçiçeği bu hastalığın ön enfeksiyonudur. Hastalıktan sorumlu virüs bir omurilik arka kökü gangliyonunda uyur durumda kalır; yeniden harekete geçtiği zaman zonanın yer yer, yani bölütler halinde ortaya çıkması bununla açıklanabilir.

Hastalığı kolaylaştıran koşullar çeşitlidir: yaş, kötücül hastalıklar, travmalar, merkez sinir sistemi enfeksiyonları. Bununla beraber zonaların çoğunluğu belirli hiçbir neden olmadan belirir.
Klinik olarak zona, aynı alandaki bir yanma duyusundan sonra bir döküntünün ortaya çıkmasıyla belirgindir. Döküntü kesinlikle tek taraflı ve şiddetli ağrılıdır. Döküntüler önce çöker, sonra siyahımsı bir kabukla örtülür, on beş gün kadar sonra kabuğun yerini, hastalığın karakteristiği olan pigmentsiz bir nedbe alır.
Döküntü çeşitli yerlerde görülebilir: en sık olanı kaburgalararası zonadır, ondan sonra gözde zarar yapabilen oftalmik zona, döküntünün kulak kepçesinde yerleştiği dizsi gangliyon zonası gelir.
Zonaya bağlı olarak birçok ihtilat tanımlanmıştır: bağışıklığı çöküntüye uğramış kişide genelleşmiş zona, her gün kullanılan ağrı kesicilere dirençli, zona sonrası sürekli ve şiddetli ağrılar vb. Bunlara hasta ne kadar yaşlı ise o kadar sık rastlanır.