Arama


Safi - avatarı
Safi
SMD MiSiM
11 Haziran 2015       Mesaj #486
Safi - avatarı
SMD MiSiM
ZU sıt. (ar. ztJ, zu). Esk.
1. Sahip, malik.
2. Zu-fünun, ilim irfan sahibi. \\Zü-l-ciheteyrı, ikitaraflı; çok yönlü: "... gerek arabi ve farisiden ve gerek elsine-i ecnebiyyederı tercüme vü telife muktedir olarakzü-l-ciheteyn olmak..." (Cevdet Paşa, XIX. yy.). || Zu-l-vecheyn -> ZÜLVEC- HEYN. || Zu-l-yedeyn, iki elini de rahatlıkla kullanabilen kimse. || Zu-n-nun, Yunus peygamber.

—Esk. biyol. Zu-l-maaşeyn -» zülmaa- ŞEYN.

—Esk. mat. Zu-erbaat-il-adla, dörtgen. || Zu-erbaat-il-vücuh, dörtyüzlü. || Zu-erbaat -il-zevaya, dört açılı. || Zu-haddeyn, binom, iki terimli. || Zu-hadd-i kesire, polinom, çok- terimli. || Zu-hadd-i vâhid. monom, bir terimli. II Zu-hudud-i selasevi, trinom, üç terimli. || Zu-isna-aşeret-il-vücuh, onikiyüzlü. || Zu-işrin-il-vücuh, yirmiyüzlü. || Zu-kesir -il-adla, çokgen. || Zu-kesir-il-vücuh, çok- yüzlü. || Zu-kutbeyn, iki kutuplu. || Zu-se- laset-il-vücuh, üçyüzlü, üçdüzlemli. || Zu -sebat-il-adla, yedigen. || Zu-semaniyet-U -vûcuh, sekizyüzlü. || Zu-sittet-il vücuh, al- tıyüzyü. || Zu-tisat-il-adla, dokuzgen.

ZU a. (ar. zu3). Esk. Işık, aydınlık.

—Ed. Zu-kafiyeteyn, divan şiirinde her dizede ikişer sözcüğün oluşturduğu uyak. (Bk. ansikl. böl.)

ANSİKL. Uyaklı iki dizede sonraki sözcükler dışında bir uyak daha bulunabilir. Böylece ayn ayrı ikişer uyağa yer verilmiş olur. Örn. "Âdem zebun-ı pençe-i kudret değil midir/Âlem esir-i dest-i meşiyyet değil midir" (insan Tanrı’nın elinde güçsüz bir varlık değil midir; evren Tanrı istencinin esiri.

Kaynak: Büyük Larousse