YABOU a. (esk. türkç. yav-gu, yol göstericiden). Tar. Eski türk devletlerinde "kağan" ve “hakan”dan önce hükümdar anlamında kullanılan unvan.

—Ansİkl. Yabgu unvanının en eski kullanımına Hunlar'da (İ.Ö. 220-I.S. 496) rastlanır. Oğuzname’de Oğuz Han'ın dedesi, Oğuzlar'ın ilk atası anlamında “dip yabgu” unvanıyla anılır. Eski türk toplulukları yabgu unvanıyla benimsedikleri hükümdarlarına büyük saygı gösterir, onları insanüstü varlıklar olarak değerlendirirlerdi. Yabgunun kişiliğinde birtakım gizli güçlerin toplandığına, Tann tarafından insanları yönetmekle görevlendirildiği için kendisinde tanrısal niteliklerin bulunduğuna inanılırdı. Yabguya yakıştırılan bu kutsallık, kan ilişkileri nedeniyle tüm hanedan üyeleri için de geçerliydi. Ülke, hanedanın ortak malı sayıldığından, yabgu devlet merkezinde bulunur, "tigin” denen şehzadeler ya da hanedanın erkek üyeleri de ülkenin doğusuna ve batısına genel vali olarak gönderilirdi. Merkezdeki uluğ yabguya bağlı olarak görev yapan doğu bölgelerinin genel valisine “sağın yabgusu", batı kesiminin genel valisine de “solun yabgusu” denirdi. Doğudaki sağın yabgusu, batıdaki solun yabgusun- dan daha üstün ve yetkin sayıldığından, Kurultayda ve devlet yönetiminde ötekine göre daha önde gelen bir yeri vardı. Gök- türkler yabgu yerine “kağan" unvanını benimseyince, yabguluk “melik” (bey, emir) karşılığı bir unvan olarak kaldı. Hazar hükümdarları da Göktürkler’in egemenliği altına girdikten sonra yabgu yerine "hakan” unvanını aldılar. Selçuklular ise isla- miyeti kabulden sonra kağan ve hakan yerine "sultan" unvanını kullanmaya başladılar. Böylece yabgu unvanı tam anlamıyla unutularak kullanımdan kalktı.