YIKIM a.
1. Yıkmak eylemi: Gecekonduların yıkımına başlandı.
2. Bir kimsenin, büyük bir zarara, başansızlığa uğraması, umutsuzluğa düşmesi olgusu; buna yol açan olay, durum; felaket: Bu beklenmedik harcamalar bizim için bir yıkım oldu. Bu uyuşmazlıklar partimizi yıkıma götürmekte. Kocasının evi terk etmesi bu kadın için bir yıkım olmuştu.
3. Yıkım olmak. sözkonusu bir işse bir kimse için büyük zarara, felakete yol açmak.

—Geom. Yıkım kuramı, transız maternatikçi Renö Thom'un (1972) geliştirdiği kuram. (Bk. ansikl. böl.)

—inş. Bir yapıyı ya da yapılar topluluğunu yer düzeyine kadar yıkmak eylemi: Tar- labaşı yıkımları.

—Psikan. Yıkım dürtüsü, dışa yönelik olması bakımından ölüm dürtüsü.

—ANSİKL. Geom. Yıkım kuramının büyük ayrıcalığı, yerbilim, biyoloji, ruhbilim ya da dilbilim gibi geleneksel olarak biçimlene- meyen alanlara uygulanabilmesidir. Böy- lece Renö Thom, bu hallerde bile olayların, belirli sayıdaki iç hale elverişli, parametrelerle denetlenebilir olduğunu göz önüne alarak, temel durumlara geometrik model vermenin olanaklı olduğunu doğrulamıştır. Bir sistemin yapısal kararlılığı -sonsuz küçük tedirginliklere direnim- yerel yapıbilim karmaşıklığına katı sınırlar gerektirir: R. Thom'un güçlü düşüncesi buna dayanmaktadır Çatışma ve iki yöne ayrılma olanağı bulunduğu durumları incelemek yeterli olur: bu durumda parametrelerin değerlerine yıkım değerleri denir. "Potansiyel" fonksiyonunun minimumları arasındaki yerel kararlı durumlar sınıflanabilir ve 7 temel yıkımın dökümü elde edilebilir.
Yıkım kuramı düzlemden düzlem üzerine diferansiyellenebilir uygulamaların sınıflamasından kaynaklanır. Bu kuram, bir x kıvrımlı düzleminin bir P taban düzlemi üzerindeki izdüşümleriyle aynı basamaktan bir sınıflamayla görüntülenebilir: böylece iki yerel durum tipi ortaya çıkar:
—'kıvrım" yıkımı
—'dönüm" ya da “büzgü” yıkımı
Bütün olanaklı biçimlerin F kümesi üzerinde, biçimlerin bir “nitel" eşdeğerlik bağıntısını tanımlamak yeterlidir. Yapıca kararlı biçimler, tanım gereği eşdeiğerlidir; bunlar türlü tipler halinde toplanırlar, bir tipten öbürüne geçmek için, süreklilik ilkesine göre, kararsız bir tiple karşılaşılır. yıkım kümesi denen, bu kararsız biçimlerin kümesi, F nin kararlı tiplerini sınıflara ayırır.
Problemi yalınlaştırmak için bu durumda geriye ancak, daha kolay sınıflanabilen "yerel enine modeller” yardımıyla, K nin yerel geometrisini, elemanlarının her biri dolayında incelemek ve çeşitli enine modeller arastndst eşdeğerlik problemlerine dikkat edereK bu modelleri "yapıştırmak" kalır.
Somut olarak, yıkım kuramı, gözlemlenen olaylardan yola çıkarak bu olayların, hiç olmazsa bir bölümünün nedenlerine inmek olanağını verir.