AKDENİZ BÖLGESİ,

Anadolu'da Toroslar’ın kuzey etekleriyle Akdeniz kıyıları arasında, Marmaris yakınlarından Gaziantep platosuna kadar yaklaşık 700 km boyunca uzanan 100-200 km genişlikte coğrafi bölge. Yaklaşık 108 000 km2 (Türkiye’nin °/o 14’ü), 7 100 000 nüf. (1985). [Türkiye nüfusunun yaklaşık % 13,8’i.] Gazipaşa’dan kuzeye çekilen hattın batı kesimine Antalya bölümü, doğusuna Adana bölümü denir. Hatay, Adana, İçel, Antalya, Burdur ve İsparta illerinin tümünü, Kahramanmaraş'ın büyük kesimini, komşu illerin bazı ilçelerini kapsar.

Alanının ancak 1/4 kadarı ovalardan oluşan bölgenin en büyük kısmını, Türkiye'nin tektonik yapısında “Toridler” birimi adıyla ayırt edilen Toroslar kaplar. Güneyden sokulan Afrika-Arap plakası ile Anadolu ve Ege plakacıkiarı arasında sıkışarak Eosen sonlarında, birçok bindirmeler ve şaryaj örtülerinden oluşan karmaşık kıvrımlı bir yapı kazanan ve bugünkü yükseltilerine Tersiyer sonlarındaki epi- rojenik hareketlerle erişen Toroslar'ın yapısında, yer yer Paleozoyik yaşta eski kütleler de görülür. Ancak en geniş yeri Mezozoyik oluşukları (özellikle kireçtaşları) kaplar. Neojen, Taşeli platosu ile dağların kuzey ve güney eteklerinde yaygındır. Sistemin çeşitli kesimlerinde ultrabazik magmatik malzeme (ofiyolitik seri) yüzeye kadar yükselmiştir.

Coğrafi olarak Toroslar bazı kısımlara ayrılır. Antalya körfezinin iki yanında, kuzeye doğru birbirine yaklaşarak uzanan sıralara (doğuda Geyik dağları 2 890 m, batıda Bey dağları 3 069 m) Batı Toroslar denir. Antalya körfezinin batısındaki dağlar ve platolar alanına Teke yöresi; körfezin kuzeyinde birbirine girişen dağ sıraları arasında, bir kısmı göllerle kaplı depresyonlardan oluşan alana da Göller yöresi adı verilir. Bölgenin orta kesimini kaplayan 1 500 - 2 000 m yükseklikteki Taşeli platosunun doğusunda, üzerinde Dördüncü Zaman’dan kalma geniş buzullaşma izleri ve bazı küçük güncel buzullar bulunan daha yüksek Orta Toroslar (Bol- kar dağlarında Medetsiz tepesi 3 520 m, Aladağiar’da Demirkazık 3 756 m) kuzeydoğu doğrultusunda sıralar halinde uzanırlar. Toros sisteminin bir parçası olan ve doğu yamaçları Kızıdeniz'den Kahramanmaraş’a kadar uzanan bir çöküntü alanıyla sınırlanan Amanoslar da aynı doğrultudadır. Güçlü eğimler, bunun sonucu olan şiddetli toprak aşınması, ovaların az yer tutması ve karstik şekillerin yaygınlığı bölgenin başlıca jeomorfolojik özellikleridir.