UĞUR a.
1. Olumlu bir durumun, iyiliğin habercisi sayılan belirti ya da kimi şeylerde var olduğuna inanılan şans ve iyilik kaynağı gizli güç: Burada karşılaşmamızı bir uğur sayıyorum. Bu evin uğuruna inandınız mı şimdi?
2. Böyle bir güce, niteliğe sahip olduğuna inanılan şey: Bu anahtarlık uğurumdur onu hiç elimden bırakmam.
3. Uğur ola, uğurlar olsun, “güle güle, yolun açık olsun" anlamında söylenen iyi dilek sözü. || Uğuru açık, talihli.

—Folk. Uğur kesme, Anadolu'nun bazı yörelerinde, kadının erkeğin yolunu keserek yürümesi halinde ortaya çıkacağına inanılan olumsuz durum, uğursuzluk. (Sakal kesme de denir.) [Bk. ansikl. böl ]

—ANSİKL Folk. Anadolu'nun birçok yöresinde halkın inanış ve günlük yaşantısındaki çeşitli davranışlar, zamanlar, çevredeki nesneler, kişiler, hayvanlar vb. uğurlu ya da uğursuz diye kümelenmiştir Uğurlu olanları yeğlemek, uğursuzlardan kaçınmak ya da onlardan gelebilecek olumsuzlukları giderme yöntemlerini gözetmek gerekir. Anadolu'da uğura ilişkin pek çok inanış vardır. Bunlardan en yaygınları şöyledir: nal uğur getirir, çünkü kutsal ve değerli bir varlık sayılan âta aittir; siftah parası uğurlu sayılır ve çeneye sürülerek o günkü kazancın sakal kadar çok olması dilenir; günlük alış verişin bereketli olup olmayacağı ilk gelen müşterinin uğruyla ölçülür; 1, 3, 5, 7, 9, 12 gibi sayılarla 40, 70, 72, 99 gibi yüksek sayılar uğurlu sayılır, birçok yörede 13 rakamının uğursuzluğuna inanılır. Kara kedinin, baykuş ötüşünün, köpek ulumasının, evde ayna kırılmasının uğursuzluğa işaret sayılması, merdiven altından geçmenin uğursuzluk getireceğine inanılması bugün de yaygın inanışlardır. İnsanların uğuruna ilişkin inanışlar da vardır. Bir eve gelin giden kızın uğuru, o yılki mahsul ve evdekilerin başına gelen olumlu ya da olumsuz olaylarla ölçülür. Olumsuz olaylar, çoğunluktaysa gelinin uğursuzluğuna yorulur. Çevresindeki kişilerin başına sürekli olumsuz olaylar gelenler "uğursuz diye nitelenir.

• Uğur kesme inanışı, Anadolu’nun birçok yöresinde bugün de yaygın, çok eski dönemlere değin uzanan bir inanıştır. Kadının bir erkeğin yolunu, uzakta da olsa diklemesine keserek yürümesinin erkeğe uğursuzluk getireceğine, bu durumda avının bereketsiz, işinin verimsiz geçeceğine inanılır. Böyle bir davranışta bulunmak kadın için utandırıcı ve cezayı gerektirici bir durum olarak nitelenir, kadının, erkek geçinceye değin yolun kenarında durup o uzaklaştıktan sonra geçmesi beklenir İnanışın, kadının tinsel olarak kirli olabileceği (âdet görme boy aptesi almamış olma vb.) düşüncesinden kaynaklanabileceği öne sürülür Bunun yanı sıra kırsal kesimde erkeğin üstünlüğünü vurgulama anlamına geldiğini savunanlar da vardır.