TANSİYON a. (fr. tension; lat. tendere. germek’ten).
1. Kardiyol. Kanın atardamar çeperlerine içerden yaptığı basınç, kan basıncı. (Bk. ansikl. böl.)
2. Gerginlik, gerilim.
3. Tansiyon düşürücü, atardamar basıncını düşüren ilaçlara denir. || Tansiyon ölçmek, bir kimsenin tansiyonunu, bu iş için hazırlanmış özel bir araçla saptamak.

—Anesteziyol. Kontrollü tansiyon düşüklüğü, özellikle bazı beyin ve sinir ameliyatlarında uygulanan yapay tansiyon düşüklüğü. (Bk. ansikl. böl.)

—Oftalmol. Göz tansiyonu, GÛZBASINÇTnın eşanlamlısı.

—Ted. Tansiyon düşürücü, atardamar basıncını azaltan ilaç için kullanılır.

—Tip. Büyük tansiyon, kalbin kasılması (sistol) sırasında kanın damarlara yaptığı basıncın doruk noktası. || Küçük tansiyon, kalbin gevşemesi (diyastol) sırasında kanın damarlara yaptığı basıncın doruk noktası. || Tansiyon aleti, havalı manometresi olan ve atardamar basıncını ölçmeye yarayan aygıt. (Eşanl. SFİGMOMANOMETRE.) || Tansiyon düşüklüğü, atardamar basıncının normalden aşağı olması. (Bk. ansikl. böl. Patol.) || Tansiyon yüksekliği, atardamar basıncının normalin üzerinde olması. (- HİPERTANSİYON.)

—ANSİKL. Anesteziyol. Kontrollü tansiyon düşüklüğü, ya ayrı ayrı ya da birlikte uygulanan iki teknikle sağlanabilir:
1. halotanla, peridural anesteziyle, raşianesteziyle ya da gangliyoplejik ilaçlarla vazomotor gerilimi kaldıran, böylece atardamar basıncını düşüren vazopleji tekniği;
2. hastanın ameliyat masasında yatma durumunu değiştererek ameliyat alanından uzakta önemli miktarda kan toplanmasını sağlayan drenaj tekniği. Bu durumda hastanın alacağı konum ameliyat edilecek bölgeye bağlıdır ve ameliyat alanı kesinlikle yüksekte kalmalıdır.
Kontrollü tansiyon düşüklüğü, kanamaya bağlı risk ve sorunları azaltarak cerrahın işini kolaylaştırır. Bununla birlikte, süresine ve önemine göre olguların % 0,1 ila 0,5'inde özellikle anoksi, hatta kalp durması gibi tehlikeler de doğurabilir. Eğer tansiyon düşüklüğü çok belirginse, hasta düz, hatta başaşağı yatırılarak, makromo- lekül madde perfüzyonu yapılarak, gerekirse vazopresyona neden olan ilaçlar şırınga edilerek tehlikenin önüne geçilmeye çalışılır. Böyle bir anesteziden sonra hasta sakin ve sessiz uyanır, ancak hemo- dinamik denge tam olmadığı için, ameliyat bölgesi hafifçe yüksekte tutularak hasta 24 saat düz yatırılmalıdır.

—Patol. Tansiyon düşüklüğü kendi başına bir hastalık değildir. Sadece bir belirtidir. Genellikle yorgun ya da çöküntü içinde olan kişilerde ve daha çok kadınlarda görülür. Ancak, organik bir nedene de bağlı olabilir; geçici (vagus halsizliği, miyo- kart enfarktüsü) ya da sürekli (düzeltilememiş kalp yetersizliği) olsun, özellikle önemli kanamalarda daha net ve ani olmak üzere tüm hipovolemi hallerinde görülür.