THOMSON (sir Joseph John), İngiliz fizikçi (Cheetham Hill, Manchester yakınında, 1856 - Gambridge 1940). Chambridge'te, Maxwell'in öğrencisiydi, 1884'te bu üniversitede deneysel fizik profesörlüğüne atandı, Cavendish laboratuvarı’na girdi; dünyanın en büyük deneysel fizik merkezlerinden biri olan bu laboratuvarda kırk iki yıl çalıştı ve buraya müdür oldu. Ayrıca Londra'da Royal institute’de profesörlük, 1916'da Royal Society'ye başkanlık yaptı.
J. J. Thomson, fiziğin genel olarak bütün problemleriyle ilgilendi, ancak araştırmalarının temel amacı, maddenin elektriksel özelliklerini bulmaktı. 1881’de yayımlanan ilk incelemesinde elektriğin maddenin temel özelliklerini eylemsizliği ve kütleyi içerdiğini göstererek, elektronik kuramının temelini attı. 1894'te katot ışınımının hızını ölçtü; 1897'de yaptığı ünlü bir deneyle, elektron yüküyle kütlesinin elm oranını belirledi, bir yıl sonra da bu yükün mutlak değerim buldu. Atomların kütlesini ölçmeye yarayan kütle spektro- grafını icat etti; bu aygıt yardımıyla izotoplar keşfedildi. Elektronları, pozitif bir çekirdek içinde yer alan bir atom modeli tasarladı; bu model daha sonra Rutherford tarafından değiştirildi. (1906 Nobel fizik ödülü.)