TİTO (Josip Broz), hırvat kökenli yugoslav devlet adamı (Kumrovec, Hırvatistan, 1892 - Ljubljana 1980). Bir köylü ailesindendi, avusturya-macaristan ordusunda hizmet etti; Birinci Dünya savaşı sırasında Ruslar'a tutsak düştü (1915), sonra kaçtı ve 1917-1920 arasında bolşeviklerle birlikte savaştı. Yugoslav Komünist partisi’nin kurucuları arasında yer aldı, birçok kez tutuklandı ve özellikle 1928'de altı yıl hapis cezasına mahkûm edildi. Salıverildikten sonra Tito adını aldı ve Moskova'ya gitti (1934). 1936’da, Paris'te enternasyonal tugayların Ispanya'ya geçişini düzenledi. Yugoslav Komünist partisi genel sekreteri oldu, yeniden ülkesine döndü (1937). ikinci Dünya savaşı sırasında Uzice'de bir kurtuluş komitesi kurarak işgal kuvvetlerine ve onlarla işbirliği yapan ustaşalar'a karşı sürekli bir gerilla savaşı verdi. Bu arada Yugoslavya'nın bir federasyon biçiminde örgütlenmesi gereğini savundu. Churchill tarafından da desteklenen Tito, rakibi Mihailoviö'i saf dışı ederek partizanlardan oluşan gerçek bir ordu kurdu ve bir devrim hükümetinin başına geçti. Bundan sonra, kral Petar II' nin sürgündeki hükümetine karşı çıktı. Ekim 1944'te Kızıl' Ordu'yla birlikte Belgrad'a girdi. 29 kasım 1945'te cumhuriyet ilan edildi; önceden Savunma bakanı ve mareşal (1943) olan Tito, hükümet başkanlığına ve başkomutanlığa getirildi (7 mart 1945). Tito'nun partisi (Halk cephesi), kasım 1945 seçimlerinden zaferle çıktı. Tito, öteki halk demokrasileriyle dostluk antlaşmaları imzaladı (1946 ve 1947). 1946'da, Atina hükümetine karşı yunan komünistlerini destekledi, ama 1948'de Kominform'un emirlerine boyun eğmeyi reddetti ve devlet yönetiminde milliyetçi olduğu kadar komünist bir yol izlemekle birlikte SSCB ve halk demokrasileri karşısında bağımsız bir tutumu benimsedi. Böy- lece batılı devletlere ve ABD'ye yaklaştı ve onlardan iktisadi ve mali yardım sağladı (14 kasım 1951 anlaşması); Türkiye ve Yunanistan ile Ankara (1953) ve Bled (1954) anlaşmalarını imzaladı. Bununla birlikte, atlantik ve Sovyet bloklarından tümüyle bağımsız bir dış politika izledi: 1955’te SSCB ile yeniden uzlaştıysa da batılı devletlerle ilişkilerini sürdürdü ve bağlantısız devletleri bir araya getirmeye çalıştı. Ekonomik alanda, özyönetime dayalı özgün ve açık bir politika uyguladı. 1953’ten başlayarak sürekli olarak Cumhurbaşkanı seçilen, 1953-1966 arasında Yugoslavya Komünist partisi genel sekreterliğini yapan, daha sonra da Yugoslavya Komünistler birliği başkanı olan (1966 -1980) Tito, 16 mart 1974'te, istisnai olarak yaşamboyu Cumhurbaşkanlığına getirildi.
Kaynak: Büyük Larousse