TONGUÇ (İsmail Hakkı), türk eğitimci ve köy enstitülerinin kurucusu (Silistre, Bulgaristan, 1897 - Ankara 1960). İstanbul Erkek öğretmen okulu'nu bitirdikten (1918) sonra Almanya'da Ettlingen Öğretmen okulu'na girdi. Savaş nedeniyle yarıda kalan öğrenimini savaştan sonra yeniden Almanya'ya giderek tamamladı. 1919-1926 arası Eskişehir, Konya, Ankara, Adana Öğretmen okullarında ve Ankara Orta öğretmen okulu'nda resim iş öğretmenliği yaptı. Milli eğitim bakanlığı Pedagoji müzesi müdürü (1926-1935), ilköğretim genel müdürü (1936-1946) olarak çalıştı. Son görevindeyken köy enstitülerinin kurulmasına öncülük etti (1940). Talim terbiye heyeti üyeliği (1947), Ankara Atatürk lisesi resim öğretmenliği (1949) yaptı ve bu görevinden emekliye ayrıldı (1954). Başlıca yapıtları: Mürebbinin ruhu ve muallim yetiştirme meselesi (1931), İş ve meslek terbiyesi ^933), Almanya maarifi (1934), Köyde eğitim (1938), Canlandırılan köy (1938), ilköğretim kavramı (1946), Eğitim yoluyla canlandırılacak köy (1947), iş eğitimi ilkelerine göre hazırlanmış öğretmen ansiklopedisi (1949), Öğretmen ansiklopedisi ve pedagoji sözlüğü (1953), Pestalozzi çocuklar köyü (1960).