TOYNBEE (Arnold), İngiliz tarihçi (Londra 1889 - York 1975). Oxford Üniversitesi bitirdikten sonra orada Antikçağ dersleri verdi (1912). Birinci Dünya savaşı sırasında Dışişleri bakanlığı haberalma örgütünde çalıştı. 1919'da Paris Barış konferansındaki İngiliz heyetinde görev aldı. Londra Üniversitesi’nde Bizans ve çağdaş yunan araştırmaları profesörlüğünü üstlendi. Manchester Guardian gazetesinin muhabiri olarak Kurtuluş savaşı’nı izledi (1921-1922). The VVestern Ouestıon in Grece and Turkey (Yunanistan ve Türkiye' de batı sorunu) [1922] kitabını yazdı. Londra'da Uluslararası tarih profesörlüğünü sürdürürken Royal institute of International Affairs (Kraliyet uluslararası ilişkiler enstitüsü) araştırma bölümü müdürlüğünü de yürüttü (1925-1955). Bizans tarihi uzmanlığı yanında tarih felsefesine de yöneldi. Özellikle uygarlıkların evrimiyle ilgilendi; çevrimsel bir evrim kuramı ortaya koydu. Çalışmalarında hareket noktası hellenizm oldu: Greek Historical Thought (Yunan tarihsel düşüncesi) ve Greek Civilizaiton and Character (Yunan uygarlığı ve karakteri) [1924], Hellen tarihini model alarak uygarlıkların doğuş ve batışlarını açıklamaya yönelik karamsar görüşlerini yansıtan geniş sentezlere ulaştı: Medeni yel yargılanıyor (Civilizabon on Trial) [1948], Dünya ve Garp (The World and the West) [1953], Başyapıtı 12 ciltlik Study of History'nin (1934-61) iki ciltlik özeti Tarih bilinci adıyla türkçeye çevrildi K. R Kirkvvood ile birlikte Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunu anlatan bir kitap da yazdı: Türkiye, Bir devletin yeniden doğuşu (Turkey, 1926).
Kaynak: Büyük Larousse