Arama

Tören Nedir? - Tek Mesaj #2

Safi - avatarı
Safi
SMD MiSiM
23 Ağustos 2015       Mesaj #2
Safi - avatarı
SMD MiSiM
TÖREN a.
1. Toplum yaşamında önemli bir yeri bulunan bir olayı, bir günü kutlama, bir kimseyi anıp ona saygı gösterme amacıyla düzenlenen resmi ve görkemli toplantı; bu toplantı sırasında yerine getirilen kurallara uygun eylemler dizisi: Cumhuriyet Bayramı bütün yurtta törenlerle kutlandı. Atatürk törenlerle anıldı.
2. Evlenme, karşılama, uğurlama, ödüllendirme vb. için düzenlenen toplantı, bu toplantıda gerçekleştirilen kurallara uygun eylemlerin bütünü: Nikâh töreni, ödül töreni. Bayrak töreni.

—Antropol. Gizli bir gücü, belli bir eyleme yöneltmeyi amaçlayan ve tekrarlanarak yapılan büyü işlemi ya da töreni. (Bireysel olarak yapıldığında, varılmak istenen amaca uygun jest, söz ve davranışlardan oluşur. Topluca yapıldığı zamansa şarkılar, danslar ya da karmaşık seremonilerle gerçekleştirilir.) || insandışı varlıkların etkinliğine inanmaya dayanan bireysel ve toplumsal yaşamın bazı özel durumlarında uygulanan, sıkı kurallara bağlı eylem, söz ve nesnelerin tümü. (Bk. ansikl. böl. Antropol.)

—Ask. Tören birliği, devlet büyükleri ya da büyük birliklere komuta eden komutanların garnizona gelişleri ya da ayrılışları sırasında karşılama ya da uğurlama törenlerine katılmak üzere hazırlanan özel birlik. (Bk. ansikl böl.)

—ANSİKL. Antropol. Antropoloji, başlangıcından bu yana, törenlerin doğası, işlevi ve anlamı üzerinde çok durmuştur. (E. Tylor ve özellikle E. Durkheim). Gerçekten de, bütün toplumlarda gerek toplumsal, gerek bireysel yaşamın çok çeşitli anlarında törenlere rastlanması ilginçtir: yaşamın çeşitli evreleri (doğum, erginlik, ölüm gibi), siyasal düzen (kralların tahta çıkışı vb.), ekonomik düzen (ilk ürün, ekin bayramları vb. gibi tarımsal törenler). Herhangi bir günlük olaydan en ayrıcalıklı bir olaya kadar, yaşamın bütün yanları bir tören konusu olabilir: örneğin, günlük en basit tedavi yöntemleri ya da doğal afetlere, salgın hastalıklara, kuraklığa vb. karşı mücadele gibi. Öte yandan, törenler salt bireyin kendisini ilgilendirebileceği gibi (kişi olarak insanın belli bir yanıyla ilgili bireysel törenler), bütün bir topluluğu da ilgilendirebilir. Fakat, öyle ya da böyle, törenlerin ayrıntılarını toplumsal kurallar belirler. Buradan anlaşılacağı gibi, tören kavramı, ilk etnologların yaptıkları gibi, tümüyle din ve büyü kavramlarına indirgenemez. Bu yüzden törenlerin doğası, işlevi ve anlamı antropolojide sürüp giden bir tartışma konusudur. Törenin kendine özgü bir içeriği var mıdır, yoksa o özel bir eylemler biçimi midir? Buna bağlı olarak, tören her zaman birtakım etkin doğaüstü varlık tasarımlarına ve inançlarına mı bağlıdır ("simgesellik” yanlıları), yoksa rasyonel düşüncelere mi dayanır ("teknik" yanlıları)? Bunlar, örneğin tedavi törenleri ya da tarımsal törenler sözkonusu olduğunda akla gelen sorulardır. Simgesel boyutuyla tören, her zaman bir yerel etkinlik anlayışına dayanır. Antropolojinin en tanınmış temsilcileri bu tartışmaya katılmışlardır: özellikle V. Turner, E. Leach, J. Beattie, J. Goody (İngiltere'de), C. Lâvi-Strauss (Fransa'da). C, lâvi-Strauss’a göre, tören, onun temelini oluşturan mitlere oranla ikinci planda gelir; özellikle V. Turner gibi anglosakson antropologlar ise karşıt görüşü savunurlar.

—Ask. Ulusal bayramlar, özel günler (illerin kurtuluşu, şehitleri anma günleri vb.), ant içme, alaya madalya verilmesi, askeri bina ya da gemilere bayrak çekilmesi vb. önemli olaylar nedeniyle "askeri tören"ler düzenlenir. Törene, birlik, personeli, kıyafet kararnamesi ile belirtilen özel tören giysisiyle katılır.
Bunlardan başka Devlet başkanı, Başbakan, TBMM başkanı vb. yüksek düzeydeki devlet adamlarının (yabancı devlet adamları da dahil) karşılanma ve uğurlanmalarında bir "şeref kıtası" tarafından tören yapılır.
Şeref kıtasının yapacağı törenler, "A tipi" ve "B tipi" olmak üzere iki çeşittir.
Bunlardan A tipi tören için 3 takımlı bir şeref kıtası ve birinci sınıf askeri bando görevlendirilir. A tipi törenler, Cumhurbaşkanı ve yabancı devlet başkanlarına yapılır. "B” tipi askeri tören, bando ve iki takımdan oluşan bir şeref kıtasıyla karşılama ve uğurlama törenleri biçiminde olur. Ancak B tipi törenle uğurlama bu kıtadan çıkarılacak bir mangayla yapılır.
B tipi tören, Türkiye Büyük Millet Meclisi ve içişleri bakanının birlik, karargâh, kurum ve kışlaları ziyaretlerinde, yabancı ülke Milli savunma bakanlarının, Milli savunma bakanlığı ve Genelkurmay başkalarının ziyaretlerinde, NATO başkomutanının garnizonları ziyaretlerinde, yabancı devlet Milli savunma bakanlarının Genelkurmay başkanlığı ziyaretlerinde, hükümetin konuğu olan yabancı kuvvet komutanlarına ve eşit makamda olan yüksek rütbelilerle NATO komutanlarının ziyaretlerinde, itimatnamesini sunmaya gelen büyükelçilerin karşılanma ve uğurlanmalarında, Genelkurmay başkanı, kuvvet komutanları, Jandarma genel komutanı ve Genelkurmay 2. başkanıyla ordu komutanları, orgeneral ve oramirallerin garnizonları ziyaret ve denetlemelerinde, kolordu komutanlarının göreve katılış ve ayrılışlarında, korgeneral ve koramirallerin bir kolordu (deniz ve havada eşiti) komutanlarını ziyaretlerinde yapılır ihtiram birliği de denilen tören birlikleri, kuruluş açısından mangadan tabura kadar çeşitli büyüklüklerde düzenlenebileceği gibi (kara, deniz, hava, jandarma) temsil etmek üzere karma olarak da düzenlenebilir.
Tören tahtı ya da Bayram tahtı, Topkapı sarayı müzesi Hazine bölümünde sergilenen osmanlı tahtı; kimi kaynaklarda Damat İbrahim Paşa tarafından Murat İll e armağan edildiği bildirilirken, kimi belgelerde de XVIII. yy.’ın ilk yarısında yapıldığı belirtilmektedir. Dört yüz kilo ağırlığında altın levhalarla kaplı ve 954 topazla süslü olan bu görkemli taht osmanlı padişahlarınca bayram törenlerinde kullanılıyor, tören bitiminde tekrar hâzinede saklanıyordu. Topkapı sarayı müzesi'nde sergilenen minyatürlerde Mustafa III, Selim III ve Mustafa IV bu tahtta otururken gösterilmektedir.


Kaynak: Büyük Larousse