ŞİŞE a
1. içine bir sıvı, özellikle de içecek doldurulan, genellikle camdan yapılmış, dar boğazlı uzunca kap.
2. Gaz lambasında, alevin daha fazla ışık vermesini, dış etkenlerden korunmasını, düzgün yanmasını sağlayan, ortası şişkin, yukarı doğru darlaşan cam koruyucu.
3. Şişe çekmekte kullanılan, küçük, yuvarlak ağzı keskin olmayan kap.
4. Şişe çekmek, şişe vurmak, eskiden ağrıyı dindirmek ya da akciğerin kan yükünü hafifletmek için bu işe özgü şişenin havasını alevle boşaltarak sırta yapıştırmak.
—Esk.
1. Sırça, cam.
2. Şişe-i haccam, hacamat şişesi. || Şişe-i hunab, gökyüzü. || Şişe-i rindan, kadeh. || Şişe-i saat, kum saati.
—Balıkç. Trolün daha iyi yüzmesini sağlayan çelik ya da cam küre. || Zoug şişesi, balık yumurtalarını olgunlaştırmada kullanılan cam kap. (Bu iş için, çoğunlukla, ters çevrilmiş, dipsiz bir şişe kullanılır.)
—Birac. Şişe kılıfı, güneş ışığından korumak amacıyla küçük bira şişelerine sarılan alüminyum yaprağından kılıf.
—Denizbil. Nansen şişesi, fiziksel, kimyasal ya da biyolojik parametrelerini ölçmek için, belli bir derinlikten deniz suyu örneği almaya yarayan aygıt. (Bazı nansen şişelerine, belli bir derinlikten hem örnek almak, hem de sözkonusu düzeydeki su sıcaklığını ölçebilmek amacıyla takla attırarak döndüren bir düzenek eklenebilir.)
—Ev ekon. Şişe fırçası, şişe, biberon ve benzeri şeylerin yıkanıp temizlenmesinde kullanılan silindir biçiminde fırça.
—Marokene. Şişe kılıfı, şişelerin korunması ya da ticari açıdan sergilenmesi için yapılmış deri mahfaza.
—Nük. müh. Manyetik şişe, termonükleer kaynaşma araştırmaları alanında, plazma'yı korumak için kullanılan özel manyetik alan dağılımlı düzenek.
♦ sıf. Sayı sıf. + şişe, belirtilen sayıda şişenin alabileceği miktarda: Üç şişe şarap.
—Seram. Şişe seramik, şişe biçiminde olan ve eskiden tonoslar ya da tonoslu tabanlar yapmakta kullanılan pişmiş topraktan parça. (Birbirinin içine geçirilen şişeler, dış bükey bir beton kalıbının üstüne dizilip yan yana ya da üst üste sıralanan kemerler oluşturacak biçimde örülürlerdi.)
—ANSİKL. Camc. Sanatsal nitelikteki bazı yapımların dışında ağızla üfleyerek şişe yapımı mekanik üretim karşısında tamamen ortadan kalkmıştır.
Şişe makineleri camın alınış tarzına göre iki sınıfa ayrılır. Emişli denen türlerde (Owens makineleri) cam doğrudan fırından alınır; diğerleri (Lynch, O’Neil ve Roirant i. S. makineleri), eskiden bir işçinin fırından aldığı cam şarjlarını (Boucher makinesi) bir dağıtıcı aygıttan (feeder) alırlar. Şişe önce birinci kalıpta taslak biçimini alır sonraki kalıpta son biçimine kavuşur.
Kaynak: Büyük Larousse
