ŞİVE a. (fars. şive).
1. Söyleyiş özelliği: Şivesi bozuk.
2. Bir dilin sınırları içinde, bölgelere ve sınıflara göre değişen söyleyiş özelliği, ağız: Rumeli şivesiyle konuşmak. İstanbul şivesi.
3. Esk. Naz, eda.

—Esk. Şive-baz -ŞİVEBAZ. || Şiveger — ŞİVEGER. II Şive-kâr - ŞİVEKÂR. || Şive-i dilber, güzelin nazı, cilvesi. || Şive-i lisan, dilin tarzı. || Şive-i reftar, yürüyüş edası, tarzı.

—Ed. Şive taklidi, gerçekçi edebiyatta halkın konuşma özelliklerine yer verme. (Bk ansikl. böl.)

—ANSİKL. Ed. Yerel söyleyiş, halk edebiyatında daima varlığını sürdürmüştür. Aydınların yapıtlarında ise, bu özellikler gerçekçi edebiyatın benimsenmesinden önce de zaman zaman görülmüştür, örneğin, Türk Galip diye tanınan Abdülhalim Galip Paşa (öl. 1876), kastamonu ağzıyla köy yaşamını konu edinen bir divan (Mutayebat-ı Türkiye) kaleme almıştı. Ancak bu yapıtta ya da İstanbul’da türlü tiplerin ve halk topluluklarının (külhanbeyi, anadolulu, köylü, laz, arnavut vb.) farklı konuşma özelliklerini yansıtan karagöz ve ortaoyununda şive taklidi yalnızca bir gülmece öğesidir. Tanzimat'tan sonra ilk roman (Taaşşuk-i Tal’at ve Fitnat, Şemsettin Sami, 1872), ilk gerçekçi köy romanı (Ka- rabibik, Nabizade Nâzım, 1890) gibi yapıtlarda, şive taklidine yer verildi. Köy kökenli gerçekçi yazarlar (Yaşar Kemal, Fakir Baykurt vb.) bu anlatım olanağından geniş biçimde yararlandılar. Halk dilinden alınma sözcükler, halkın konuşmasındaki farklı sesbilgisi, biçimbilgisi özellikleri şive taklidinin ortak yazı dilinden ayrılan yanlarını oluşturur. Bu uygulamada sesbilgisi öykünmelerine karşı çıkan ve aşırıya kaçmadan bazı sözdizimi özellikleriyle yerel konuşma dilinin yansıtabileceğini kabul eden yazarlar (Kemal Tahir) da olmuştur.