SARGON II ya da ŞARRUKİN, Asur kralı (İ.Ö. 722/721-705). Bir ayaklanma sırasında kaybolan önceli Salmanasar V'in kardeşi olduğunu öne sürdü ve Samiriye' nin ele geçirilmesini de (İ.Ö. 722/721) kendinfe mal etti. Asur egemenliğine karşı düzenlenen ayaklanmalar sırasında tahta çıktı ve özellikle Kaideliler, Aramiler, Urartular ile Suriye ve Filistin’deki halklarla uğraşmak zorunda kaldı. Başlangıçta Mero- dah Baladan ll'nin (Marduk-Apla-iddin II) krallığını ilan ettiği Babil'i ele geçiremediyşe de Suriye’deki ayaklanmayı bastırdı (İ.Ö. 720). Hama kralının yönetimindeki bağlaşıkları Karkar'da(i.ö. 720), mısır ordusunun desteklediği Gazze kralını Raphia’da yenilgiye uğrattı. Bundan sonra Anadolu'ya yöneldi, Muşki kralı Mita'nın İ.Ö. 717'den beri kışkırttığı geç hitit devletlerini, Fırat'tan Toroslar'a değin topraklarına kattı. Geç hitit kentlerini bir asur eyaletine dönüştürdü ve başlarına asurlu valiler atadı. Muşkiler İ.Ö. 709’da boyun eğmek zorunda kaldılar. Anadolu'da ve İran’ da kendisine karşı entrikalara girişen Urartu kralı Rusa l'in üzerine üç sefer düzenledi. Rusa I ile antlaşma imzalayan Tabal kralının üzerine bir ordu gönderdi, kral tutsak edilerek Asur'a getirildi (İ.Ö. 715). Büyük bir orduyla urartu topraklarına girdi, kentler yakılıp yıkıldı (İ.Ö. 714) [Paris Louvre müzesi'ndeki tabletlerde bu savaşlara ilişkin ayrıntılı bilgi verilmektedir], Medler'in topraklarını imparatorluğuna kattı ve İÖ. 710-709'da Babil'i ele geçirdi. Kıbrıs ve Dilmun krallarını haraca bağladı. Sargon'un Dur Şarrukin'de (bugün Hursabâd) kurmayı tasarladığı sarayı ölümünden ancak bir yıl önce bitirilebildi (İ.Ö. 713-706). Dur Şarrukin sarayı'nın kimi kalıntıları XIX. yy. ortalarında Botta tarafından Paris’e götürüldü (Louvre müzesi).
Kaynak: Büyük Larousse