SEBZE a. (ar. sebz, yeşil’den sebze).
1. Türlerine göre kök, yumru, meyve, tohum ya da yapraklarının yenmesi için yetiştirilen bitki ve bu bitkinin tüketilen kısmı; zerzavat. (Bk. ansikl. böl.)
2. Sebze bahçesi, çoğunlukla çiftliklerin, kasaba ve kentlerin, evlerin, hastane, kışla vb. gibi kalabalık kurumların yakınında yer alan ve ora halkının gereksinimini karşılamak üzere sebze yetiştirilen arazi parçası. || Kuru sebze, baklagillerin olgunlaştıktan sonra yenen tohumu (bezelye, fasulye, bakla). || Yeşil sebze, devşrildikten hemen sonra ya da konserve halinde dalından koparıldığı andaki tazeliğine yakın bir durumda tüketilen sebze (salata, havuç, karnabahar, pırasa, yeşil fasulye, kuşkonmaz vb.).

—Esk. Yeşillik, çimen, çayır.

—Mutf. Sebze çorbası, içine çeşitli sebzeler katılarak pişirilmiş çorba. (Kaynamakta olan et suyuna ya da suya çeşitli sebzeler atıp pişirerek yapılır. Pırasa, havuç, şalgam, maydanoz kökü, soğanla terbiyeli yapılanı en yaygınıdır. Çeşitli mevsim sebzeleriyle değişik biçimlerde de hazırlanabilir.) || Sebze satırı, sebzeleri ince ince kıymak için kullanılan alet.
—ANSİKL Sebzeler, yenen kısımlarına göre sınıflandırılabilir:
1. yaprağı yenenler: salata, lahana, ıspanak ya da sadece yaprak sapları yenenler: pazı, yabani enginar, rezene, kereviz;
2. toprak altında kalan kısımlarından kökleri (havuç, pancar, turp, şalgam) ya da yumrusu (yerelması, yumrulu karabaş, patates) yenenler;
3. meyvesi yenenler: domates, patlıcan, biber, kabak, salatalık (hıyar), kavun, karpuz;
4. tazeyken badıçları ya da sadece taneleri ve kuru taneleri yenenler: baklagiller (bakla, bezelye, fasulye);
5. soğanları yenenler: sarmısak, soğan;
6. çokyıllık olup bürgüleri (enginar) ya da sap ve tomurcuklan (kuşkonmaz) yenenler
Üretilen her sebze, geniş ya da dar bir bölgede yetişen yabani bir türden türemiştir. Örneğin, fasulye ve domatesin anavatanı Latin Amerika, bezelye ve kuşkon- mazınki Eski Dünya'dır. Uzun süren ayıklama ve ıslah çalışmaları sonucunda insanoğlu kendi gereksinimine uygun olarak evcilleştirdiği bitkilerin ilgili özelliklerini temelli değiştirmeyi başarmıştır. Örneğin. yabani pancardan (Beta maritima) yapılan ıslah çalışmaları sonucunda, şekerpancarı, hayvan pancarı, sebzelik pancar ve pazı elde edilmiştir.
Sebzeler, tarlalarda, bostanlarda ve bahçelerde uygun tekniklere göre üç tarzda üretilir. Şekerpancarı ve tahıl örneğinde olduğu gibi, tarlalarda yetiştirilen sebzelere ekim nöbeti uygulanır. Sebze üretiminin geleneksel biçimi bostancılık önemini hâlâ korumakla birlikte küçük işletmelerde, yoğun tarım teknikleri kullanılarak yapılan üretim yaygınlaşmaktadır. Eskiden daha çok kentlerin yakınında yapılan sebze üretimi günümüzde ulaştırma sisteminin yaygınlaşıp hızlanması sayesinde çok uzaklarda da yapılabilmektedir ve bunun için uygun iklim koşullarının bulunduğu yerler tercih edilmektedir. Ürünü koruma gereği duyulmadan tarlalarda, açık havada geniş çapta üretim yapıldığı gibi, mevsim dışında pazara sunulmak üzere sera, plastik tünel gibi korunaklı yerlerde de sebze üretilmektedir
Türkiye'de sebze ekili alanların toplamı 650 000 hektara yakındır (toplam tarla, bağ, bahçe ve zeytinlik alanlarının % 2,3'ü). Yıllık toplam sebze üretimi de'14 -15 milyon ton arasındadır.

—ANSİKL. Mutf. Sebzeler yiyecek olarak yararlanılan bölümlerine göre altı gruba ayrılırlar; patates, havuç, turp, yerelması, soğan, sarmısak vb. gibi köklerinden yararlanılan sebzeler; pırasa, kuşkonmaz, maydanoz, dereotu gibi sap ve gövdelerinden yararlanılan sebzeler; marul, ıspanak, pazı, yeşil salata, semizotu, roka gibi yapraklarından yararlanılan sebzeler; enginar, karnabahar vb. gibi çiçeklerinden yararlanılan sebzeler; patlıcan, biber, domates, bamya vb. gibi meyvelerinden yararlanılan sebzeler; nohut, fasulye mercimek, bakla vb. gibi tohumlarından yararlanılan sebzeler.
Genellikle sebzelerin kalori değerleri düşük, içindeki su oranı fazladır. Karbonhidratlar sebzelerde kimi zaman nişasta, kimi zaman da şeker ya da selüloz halinde bulunurlar. Protein, köklerde % 2'yi, yağ oranı ise % 5'i geçmez. En fazla protein, tohumlarından yararlanılan sebzelerde bulunur. Sebzelerde bulunan en önemli ve besleyici unsurlar kalsiyum, demir, potasyum vb. mineraller ile A, B, C ve K vitaminleridir. Özellikle yeşil yapraklı sebzeler maden ve vitaminler yönünden çok zengindir. Sebzeler bağırsakları yumuşatır, sindirimi kolaylaştırır. Perhiz yemeklerinin hazırlanmasında başta gelen yiyeceklerdir. Sebzelerin yemeği, salatası, kızartması, haşlaması, çorbası, püresi yapıldığı gibi.