MsXLabs & Büyük L.
AĞAOĞLU (Samet), türk siyaset adamı, yazar (Karabağ, Kafkasya, 1909 - İstanbul 1982). Ahmet Ağaoğlu*’nun oğlu. Ankara Üniversitesi hukuk fakültesi’ni bitirdi (1932). Strasbourg Üniversitesi nde ihtisas eğitimi gördü. Yurda dönünce iktisat ve ticaret bakanlıklarında çalıştı. 1946'da devlet memurluğundan ayrılarak avukatlığa başladı. Bu dönemde Demokrat parti saflarında siyasal yaşama atıldı. Parti içindeki etkinliğiyle DP hareketinin önde gelen adlarından biri durumuna geldi. DP Manisa milletvekili olarak TBMM’ de bulundu (1950-1960). Menderes kabinelerinde başbakan yardımcılığı; çalışma, işletmeler, sanayi, devlet bakanlıkları yaptı. 27 mayıs 1960 hareketinden sonra tutuklanarak Yassıada'da yargılandı; süresiz hapis cezasına çarptırıldı. Kayseri cezaevi’ndeyken af yasasından yararlanarak serbest bırakıldı (1965). Strasbourg hatıraları (1945) adlı kitabında bu Avrupa kentindeki öğrencilik döneminin anılarıyla beslenen öykülerini derlemişti. Türlü uluslardan, türlü yaratılışlardaki öğrencilerin dünyasını, çatışmalarını, kişilik düğümlerini yansıtan öykü çalışmaları Zürnyet (1950), Öğretmen Gafur (1953), Büyük aile (1957), Katırın ölümü (1965) adlı kitaplarında topladı. Öyküleri, özellikle kişilerin bilinçaltlarını, korkularını, hastalıklı psikolojilerini yansıtmadaki başarılarıyla dikkati çekti. Ku- vayi milliye ruhu (1944) incelemesinde, türk kurtuluş savaşının nasıl gerçekleştirildiğini konu edinmişti. Babamdan hatıralar (1939) yapıtı, Ahmet Ağa- oğlu'nun kişiliğini, düşüncelerini ve eylemini sergiler. Babamın arkadaşlarında (1958), ikinci meşrutiyetten başlayarak türk kamuoyunu etkilemiş siyaset, sanat adamlarının portrelerini canlandırır. Aşina yüzler de (1965) kendi kuşağından portreler vererek aynı çizgiyi sürdürür. Yas- sıada serüveninden sonra kaleme aldığı Arkadaşım Menderes (1968), Marmara ’ da bir ada (1972), Demokrat parti'nin doğuş ve yükseliş sebepleri (1973) gibi kitaplarındaysa anı ve belge olma değerinin yerini polemikçi bir tavrın aldığı görülür. (-* Kayn.)
Samet Ağaoğlu
Siyasetçi Doğum tarihi 1909 Doğum yeri Azerbaycan Ölüm tarihi 6 Ağustos 1982 Ölüm yeri İstanbul,
Türkiye Eğitimi Üniversite Mesleği Yazar
Samet Ağaoğlu, (d. 1909; Bakü, Azerbaycan - ö. 6 Ağustos 1982; İstanbul, Türkiye, Türk yazar, siyasetçi.
Yaşamı Samet Ağaoğlu Azerbaycan'dan Türkiye'ye göç eden Ağaoğlu ailesinin dördüncü çocuğudur ve kendisi gibi yazar ve fikir adamı olan Ahmet Ağaoğlu'nun oğludur. İlk ve orta öğretimini Bayazıt Fevziye Lisesi'nde yaptıktan sonra, 1929 yılında Ankara Lisesi'nden mezun olmuştur. 1931 yılında Ankara Hukuk Mektebi'ni bitirdikten sonra Strazburg'a giderek üniversitenin "yüksek etüdler" bölümünde 16 ay okumuş, ancak doktorasını tamamlayamamış, babasının işlerinin bozulması üzerine yurda dönmek zorunda kalmıştır. Yurda döndükten sonra Ekonomi ve Ticaret Bakanlıklarında bazı üst düzey görevlerde bulunmuş, 1946 yılında devlet hizmetinden ayrılmıştır. Avukatlık yapmaya başladığı sırada Demokrat Parti saflarında politikaya atılmıştır. 1950, 19541957 seçimleri ile IX., X., XI.Dönem Manisa Milletvekilliği yapmıştır. Çalışma, Sanayi ve Devlet Bakanlıkları yapmıştır. 27 Mayıs 1960 askeri müdahalesinde tutuklanıp hüküm giymiştir. Ömür boyu hapisle cazalandırıldı. İmralı ve Kayseri cezaevlerinde tutuklu kaldı. 1964 yılında Yassıada'da cezasını çekerken çıkan özel bir afla salıverildi. Bundan sonra siyasetle dolaylı olarak ilgilendi. ve Kendini tümüyle yazılarına verdiği sırada 6 Ağustos 1982'de ölmüştür. Yazın yaşamı Yazmaya lise sıralarında başlayan Samet Ağaoğlu, 1929 - 1931 yıllarında Behçet Kemal Çağlar, Ahmet Muhip Dıranas gibi arkadaşlarıyla Hep Gençlik adında bir dergi çıkarmıştır. Strazburg yaşamını anlatan ilk öyküleriyle görünmüştür. Politik çalışmaları dolayısıyla kitaplarını uzun aralıklarla çıkarmış, ancak yaşamının sonuna kadar yazınla ilgisini koparmamıştır. Yazılarında Samet Agayef imzasını da kullanmıştır. Eserleri Öykü - 1944 Strassburg Hatıraları
- 1950 Zürriyet
- 1953 Öğretmen Gafur
- 1957 Büyük Aile
- 1964 Hücredeki Adam
- 1965 Katırın Ölümü
Diğer eserleri - 1944 Kuvayı Milliye Ruhu
- 1958 Babamın Arkadaşları
- 1967 Sovyet Rusya İmparatorluğu
- 1968 Arkadaşım Menderes
- 1972 Marmara'da Bir Ada
- 1973 Demokrat Parti'nin Doğuş ve Yıkılış Sebepleri
- 1980 İlk Köşe
- 1992 Siyasî Günlük
