ADONİS
MsXLabs.org & Büyük L.
ADONİS (Fen ike dilinde adon, senyör' den), byblosTu genç fenike tanrısı; avlamak istediği yabandomuzu tarafından öldürüldü. Sevgilisi Aştar, onu kurtarmak için cehenneme indi Adonis’in öyküsüne, Temmuz (Babil), Osiris, Telibinu (Hitit) ve Baal (Ugarit) mitlerinde rastlanır. Adonis öyküsü, bitkilerin hayat sürecini simgeler. Bu tapınmayla birlikte öykü de Kıbrıs yoluyla Yunanistan'a geçti ve şair Panyasis (I.Ö. V.yy.) Adonis’in yaşamını yunancaya uyarladı.
Byblos kralı ile kızı Myrrha'nın (Smyrnş) oğlu olan Adonis, ağaca dönüştürülen anasından düşerek dünyaya geldi. Aphrodite onu bulup aldı. Daha sonra avda öldürülünce, kendini Persephone diyarında buldu. Yılın bir kısmını Persepfıone'nin ölüler diyarında, öbür kısmını da canlılar arasında, Aphro- dite'nin yanında geçirmesi kararlaştırıldı.
Yunanlılar, efsaneye ufak tefek bazı değişiklikler ve olaylar eleyerek, bu fenike tanrısını yunan mitologyasının tanrılar topluluğuna kattılar. Mevsimlere bağlı olarak ortaya çıkışı, Adonis tapınmasında, çok açık bir biçimde kendini gösterir: adonia- lar, Adonis bahçeleri.
Aphrodite ile Adonis'ın aşkları teması, ilkçağ sanatçılarını sık sık esinlendirdi. O zamandan bu yana, Tiziano, Albani. Ru- bens, Nicolas Poussın, Michelangelo, Ca- nova, vb. aynı konuyu işlediler.
Edebiyat alanında, Adonis öyküsü ve tapınması, Theokritos’a (Eidhyllia, XV) ve Ovidius'a (Değişimler, X [Metomorphose- is, X]) esin kaynağı oldu, La Fontaine de Adonis adlı şiirinde (1669) ondan söz etti. Aphrodite'ye hem başkaldıran (Sha- kespeare’in Venüs and Adonis'i) hem de bu tanrıçanın büyüsüne kapılan (G. Ma- rino'nun Adonis'i) Adonis, Shelley’de şiirin yeniden doğuşunun simgesi oldu {Adonais, 1821).
Adonis bahçeleri, eskiçağ insanlarının, özellikle Yunanlılar’ın, sonradan güneşte kurutulmak üzere bitki yetiştirdikleri sepetler ya da saksılar. Bunlar bitkisel yaşamın ve Adonis'in ömrünün kısalığını belirten simgelerdir
"İnşallah"derse Yakaran..."İnşa" eder YARADAN.
