STOMATİT a. (fr. stomatite). Patol. Ağız ve dişetlen mukozasının iltihaplanması. (Eşanl. AĞIZ İLTİHABI.)

—ANSİKL. Basit stomatit, ağız mukozasının, kısmen ya da tamamen daha da kırmızılaşması şeklinde gözlenir. Genellikle ağız bakımının ihmal edilmesi, önemli diş lezyonları, tütün kullanımı, hafif yanıklar vb. başlıca nedendir.
Ülserli ya da ülserli-zarlı stomatit. kırmızı ve iltihaplı mukoza üzerinde, grimsi, düzensiz ve küçük plaklar halinde başlar; bu plaklar ülserleşmeye eğilimlidir. Bulaşıcı hastalıkların (tifüs, tifo) ağır biçimlerinde ortaya çıkar ve akut lösemi ve agranülo- sitozlarda özellikle sık olarak gözlenir.

—Vet. Hayvanlarda stomatite yol açan belli başlı etkenler, tahıl kılçıkları, bitki dikenleri ve kaza sonucu yutulan kimyasal maddelerdir (sönmemiş kireç, gübre) Bakteri stomatitleri-sıklıkla virüslerin yol açtığı yaraların ihtilafıdır. Virüs stomatitleri, neden olan etkene göre kabarcıklı olabileceği gibi aftlı ve yaralı da olabilir (sığır vebası, koyun mavidil hastalığı). Çiçeğimsi dermatozlar (ektıma, koyun çiçeği) ağız mukozasını sarabilir.