PARİTE a (fr. paritâ; eşit, denk anlamındaki geç lat. paritas'tan). Arit. Bir sayı için, tek ya da çift olma hali.
—Bank., Bors. ve ikt. iki paranın temsil ettikleri kıymetli maden miktarına göre değerlendirilmesi; iki paranın kambiyo değerinin eşit olması. || Gerçek parite, bir paranın ayar, ağırlık ve kurunun, başka bir ülkede geçerli başka bir paranın ayar, ağırlık ve kuru ile karşılaştırılması sonucu ortaya çıkan parite. || Karşılıklı parite, bir X ülkesi parasının kambiyo değeriyle bir
Y ülkesi parasının kambiyo değerinin ve
Y ülkesi parasının kambiyo değeriyle X ülkesi parasının kambiyo değerinin başa baş olması.
—Fiz. Yasaları uzaysal yansımayla değişmeyen süreçler sırasında korunan fiziksel büyüklük. (Paritenin olası sayısal değerleri +1 yada — 1 ’dir. incelenen olay uzaysal yansımayla değişmez olmayan yasalara uyduğunda paritenin korunumu gerçekleşmez; 3 radyoaktifliği ve zayıf etkileşimlerde genellikle bu durum sözkonu- sudur.) || Kuvantum kuramında (özellikle atom fiziği ya da nükleer fizikte), uzaysal yansıma işleminin kendisi.
—ikt. iki paranın paritesi, iki paranın temsil ettikleri altın miktarları arasındaki oran; iki ülke parasının değişim değerleri arasındaki eşitlik. (Bk. ansikl. böl.) || Satın alma güçleri paritesi, önce Ricardo, sonra G. Cassel tarafından geliştirilen ve iki ülke arasındaki kambiyo farklarını bu ülkelerin genel fiyat düzeyleri arasındaki oranın gelişimiyle açıklamayı amaçlayan kuram. || Yeşil parite, avrupa paralarının, avrupa hesap birimine (ekü) oranla belirlenen değeri. (Yeşil parite çeşitli paralarla belirtilen tarım fiyatlarında, ortak tarım politikasının ana hedefi olan birliğin kurulmasını sağlar.)
—Ansİkl. ikt.
•
Paraların paritesi. iki ülke parasının birbirine oranla paritede olması için, karşılıklı değişim değerlerinin -nominal değerlerinin değil her iki ülkede de aynı olması gerekir Örneğin, 1926’ da 100 dolar Paris'te 4 000 frank; 4 000 frank da New York'ta 100 dolar ediyordu; böylece, iki paranın kambiyo fiyatları paritedeydi. 1976’da, kambiyo kurları dalgalanmaya bırakıldıktan sonra paralar, ilke olarak, artık altınla pariteli olmaktan çıktı. Artık paraların yalnızca birbirlerine oranla değişim kurları bulunmakta, bu kurlar da kambiyo piyasalarında ortaya çıkan arz ve talep tarafından belirlenmektedir.
•
Satın alma güçleri paritesi. Kambiyo kurunu iki ülkenin fiyat düzeylerinin belirlediği kabul edilir. Buna göre, kambiyo kuru, bir paranın iki alım gücünü, yani ulusal piyasadaki alım gücüyle yabancı bir ülkedeki alım gücünü eşitleyecek biçimde oluşur.
Kaynak: Büyük Larousse