Armür Nedir?

ARMÜR a. (fr. armure den). Tekst. Bir dokumayı oluşturan atkı ve çözgü ipliklerıni çapraza alma biçimi. (Bk ansıkl. böl.)

_Armürlü dokuma, ince armürlü zemin örgüsü üzerinde artıklardan yapılmış küçük yüzmeler bulunan dokuma.
_Armür mekanizması, bir dokuma tezgâhının gücü çerçevelerine kumanda etmeye yarayan mekanizma. (Her atkı atımında kalkması gereken gücü çerçevelerinin seçimi, delikli bir karton ya da pimli bir malyon tahtasıyla sağlanır.)
_ANSİKL Bir dokumanın armürünü göstermek için genellikle karta geçirme denilen yönteme başvurulur; bu yöntemde kareli bir kâğıttan yararlanılır ve bu kâğıdın düşey çizgilerinin aralıkları çözgü ipliklerini, yatay çizgilerinin aralıkları ise atkı ipliklerim ya da dokumanın atkı sayısını gösterir. Böyle bir desen kâğıdında bir atkı ipliğinin üstünden geçen bir çözgü ipliğini göstermek için çözgü ve atkı ipliklerinin kesiştiği yerdeki küçük kareyi işaretlemek yani karalamak yeterlidir. Bu işaret çözgünün üstte olduğunu gösterir. Boş bırakılmış küçük kare çözgünün altta kaldığını, yani o bölümde çözgü ipliğinin atkı ipliğinin altından geçtiğini belirtir.
Bu basit yöntemle, alttan ve üstten geçen çözgülerin yeri belirlenerek, ne kadar karmaşık olursa olsun bir dokumanın atkı ve çözgü ipliklerinin karşılıklı gelişimi kolayca gösterilebilir. Öte yandan bir dokuma deseni karta geçirilerek çoğunlukla hem çözgü hem de atkı ipliklerindeki gelişimin kumaş üzerinde yinelenme yasası ortaya çıkarılabilir. Bu yinelenmeyi yansıtan desen kartı üzerindeki işaretler ise dokumanın armür raporunu oluşturur.
Ayrıca armürler de doğal olarak yalnız bu armür raporlarının üzerinde incelenir. Ana armürler üçe ayrılır:

Bezayağı,
Dimi
Saten;
- öteki armürler ise bu üç armürden türetilir.

Bezayağı armüre "hasır örgü” ve "tafta” da denir; bu örgüde, her atkı ipliğinin geçişinde iki çözgü ipliğinden biri iner öbürü kalkar; ayrıca her atkıdan sonra bir çözgü ipliği kaydırılır; örneğin ilk atkı ipliğinin geçmesi için bütün tek sayılı çözgü iplikleri iner, çift sayılı olanlar ise kalkar; sonra ikinci atkı geçerken çözgü ipliklerinin konumu değiştirilir ve örgü bu ilke içinde gelişir. Bezayağı genellikle iki yüzü özdeş bir dokuma sağlar; dayanıklılığı ve çok sıkı bağlantısı nedeniyle en çok kullanılan armürlerden biridir.

Dimi örgüde belli sayıda çözgü ipliği yer alır; ayrıca atkı ve çözgü sayısı eşittir. Armür raporunda ilk atkı geçerken ilk çözgü ipliğinin kalktığı ve öbürlerinin indiği görülür; bu çapraza alma biçimi, her atkı geçişinde, kalkan çözgü ipliklerinin sırası kaydırılarak sürer. Böylece düz ve ters yüzü fitilli bir dokuma elde edilir.

Saten kare biçiminde bir armür raporudur. İlk atkıyı işaretleme dimiye göre yapılır, ama ilk atkıyı izleyen atkılarda çözgü ipliği birkaç sıra kaydırılır. Böylece dokumanın yüzeyinde bağlantı noktalarının tekdüze bir dağılımı elde edilir; bu dokuma biçiminde öğelerden biri (çözgü ya da atkı) egemen kılınarak çok belirgin çözgü" ya da "atkı” etkileri elde etme olanağı vardır Bu üç ana armürden az çok karmaşık birçok armür türetilebilir.

( - DOKUMA)

MsXLabs.org & Büyük L.

MsXLabs Üye Girişi