MELODRAM a. (fr. melodrame)
1. Müzik eşlikli ya da müzikle desteklenen dramatik yapıt. (Bk. ansikl. böl. Müz.)
2. Eski yunan tiyatrosunda, bir oyun kişisiyle koryphaios (koro başı) arasındaki şarkimsi diyalog.

—Müz. Müzikal melodramın ilk örnekleri, İtalya'da Metastasio’nun Didone abbandonata'sı (1724), Fransa'da J.-J. Rousseau'nun Pygmahon'udur (1770). Beethoven, Fidelio'nun hapishane sahnesinde ve Weber, Freischütz'üe melodramdan yararlandı. XIX. yy.’da bu terim, sahne müziği (Bizet, lArlĞsienne; Grieg, Peer Gynt) ya da pantomim için kullanılmaya başladı. Stravinski'nin Askerin öyküsü, Berg'in Wozzeck, Honegger'in Jeanne d'Arc au bûcher adlı yapıtları, birer melodram sayılabilir. Melodram, estetik açısından, kurucu öğelerinin türdeş olmaması nedeniyle, melez bir türdür.

• Türkiye'de. XIX. yy.’ın ikinci yarısında, "haile” ya da "facia” olarak adlandırılan trajedinin ve duygusal dramın yanı sıra gelişen melodram, daha çok Rougemont, Ducange, Souliö gibi fazla önem taşımayan bazı transız yazarlarından yapılan çeviri ve uyarlamaların etkisiyle tiyatro edebiyatımıza girdi. Olağandışı ve abartılmış heyecan uyandırıcı, kolay duygulandırıcı, eyleme ve dolantılara dayalı nitelikleri, özellikle de yerleşik değer yargılarına (kötülerin, ezenlerin cezasını bulması, iyilerin, mazlumların ödüllendirilmesi vb.) ters düşmeyen yanlarıyla halk tarafından tutuldu, hemen hemen ikinci meşrutiyetin ilk yıllarına değin gözde yerini korudu.
Delile yahut kanlı intikam (Osmanlı tiyatrosu, 1874/1875) ve Kölemenler adlı yapıtlarında melodram öğeleri oldukça başarıyla kullanılmıştır, Mehmet Ziya’nın Eden bulur yahut merhametsiz valide, A. Nuri' nin Hilekâr karı yahut hilekârın mumu yatsıya kadar yanar, Ahmet Tahir Mûnif’in ibret yahut hak yerini bulur, Ahmet Mithat Efendi’nin Gönül hikâyesinden sahneye uyarladığı Hükmi dil de aynı dönemin melodram denemeleridir. Reoaizade Ekrem’in Afite Anjelik, M. Rifat’ın Pâkdamen'(Hayalhanei osmani kumpanyası, 1881), Geneviöve de Brabant adlı bir transız efsanesine dayanır. Ali Rıza'nın Fedakâr hoca yahut üç mehçul kardeşler, Ahmet Fahri'nin Sevda kurbanları yahut hamiyetsiz vicdan, Mehmet Şakir’in Zavallı Gilbert yahut bir mahkûmun zevcesi vb. yapıtlarda ise kahramanların adları yabancı dillerdendir ya da olaylar Avrupa’da geçmektedir.