MERTEBE a. (ar. mertebe). Aşama, derece, rütbe: Bu mertebeye ulaşmak için çok çalıştı.

—Esk. Mertebe-i âliye, yüksek derece || Mertebe-i bala, en yüksek derece.

—Müz. Türk müziğinde, bir usulün çeşitli hızlarından her biri. (Yürük, orta ve ağır olmak üzere üç mertebesi olan birkaç usul [aksak, aksaksemai vb.] dışında, usullerin genellikle yürük ya da ağır olmak üzere iki mertebesi vardır. Kimi usullerin, her mertebesi başka bir ad alır (yürüksemai ve senglnsemai].)

—Termodin. BASAMAK'ın eşanlamlısı.