Arama

Mitoz Bölünme - Tek Mesaj #6

Safi - avatarı
Safi
SMD MiSiM
20 Ocak 2016       Mesaj #6
Safi - avatarı
SMD MiSiM
MİTOZ a. (fr. mitose; yun. mitos, iplik'ten).

1. Flücrenin, tüm öğelerinin ikileşmesi ve eşit olarak iki yavru hücreye dağılmasıyla belirgin, oldukça karmaşık, genel bölünme biçimi. (Eşanl. KARYOKİNEZ.)
2. Eşitleme mitozu, adi mitoz. || indirgeme mito- zu, meyozun ilk bölünmesi.

—ANSİKL. Mitozun en sık olan biçimi (or- tomitoz) birbirini izleyen dört evreden geçer:
1 profaz evresi: kromozomlar kısalıp kalınlaşır, santrozomun çevresinde aster oluşur, sonra iki yavru astere bölünür, bunların her biri hücrenin bir kutbuna gider ve aralarında iplikler belirir bu ipliklerin tümü bir akromatik iğ oluşturur;
2. metataz evresi: çekirdek zarı kaybolur, kromozomlar iğin iki kutbundan eşit uzaklıkta toplanarak ekvator plağı’r\ı oluşturur;
3. anafaz evresi: her kromozom, iki eşit kromozoma bölünür; bunlar iki eşit küme halinde iğin kutuplarına doğru yönelir;
4. telofaz evresi: koromozomlar kutuplara ulaşıp birbirine yaslandığı zaman başlar; bu sırada her kromozom kümesinin çevresinde bir zar oluşur; telofazın sonunda yavru çekirdekler de birbirinden ayrılır ve sitoplazma, iki yavru hücreye ayrılmak üzere ikiye bölünür. Karyokinez (çekirdeğin bölünmesi), sitodiyerez (sitoplazmanın bölünmesi) gerçekleşmeden de olabilir. Bu durumda, birçok çekirdeği olan iri bir hücre (ilikteki çokçekirdekliler) ya da birçok çekirdeği olan bir sitoplazma kütlesi (sinsityum ya da plazmod) oluşur.
Protozoanın birçok takımında, kromozomlar doğrudan iğe tutunmazlar, metafaz evresi olmaz (plöromitoz).
Üstün bitkiler (tohumlu bitkiler) santrozomdan yoksun olduklarından santrozomsuz mitoz geçirirler.
Mitozun süresi birkaç dakikayla birkaç saat, hatta birkaç gün arasında değişir. Eler evrenin, belli bir sıcaklıkta karakteristik bir süresi vardır. En uzun süren evre profazdır.
Ardışık iki mitoz arasında, bazen çok uzun süren bir interfaz yer alır; bu süre içinde hücre, besinleri özümler ve mikroyapılarından her birinin kütlesini iki katına çıkarır, interfaz süresince, kromozomlar biyokimyasal açıdan etkindirler: haberci RNA üretirler. Ama teker teker göze çarpmazlar, kromozom kütlesi karmakarışık bir yumak oluşturur; bazen bu yumağın içinde kromonema denen çizgisel yapılar görülebilir.
Çekirdekler bölünmeye başladığında, kromonemalar daha iyi seçilebilir bir hale gelir ve bazofil iplikler, yani kromozomlar halinde tespit edilebilir. Flemming 1882'de bu görünüşe bakarak hücre bölünmesine mitoz (mitos, iplik’ten) adını vermiştir. Aslında, kromozomlar o sırada, kromatit denilen iki iplik halinde bulunur Bunlar (daha sonra, mitoz sırasında, kromozomların hareketini yönlendirecek olan) santromer tarafından bir arada tutulur. Dalayısıyla, kromozom kütlesi, tek tek seçilebilir hale gelmeden önce ikiye bölünmüş demektir.


Kaynak: Büyük Larousse
BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.