Niteleme sıfatı nedir, örnek verir misiniz?

Niteleme Sıfatları
MsXLabs.org

Niteleme Sıfatları: Varlıkların niteliklerini (durum, biçim, renk…) bildiren tek sözcüklerdir. Bir sözcüğün niteleme sıfatı sayılabilmesi için eylemsi özelliği taşımayan bir ada yöneltilmiş “nasıl” sorusunun yanıtı olması gerekir.

Örnekler:

-Nasıl bir insan?
-Akıllı, dürüst, çalışkan, iyi, nitelikli, yoksul… bir insan
-Nasıl bir iş?
-Kolay, zor, iyi, kötü, yararlı, paralı… bir iş
-Nasıl gözler?
-Kara, iri, pırıl pırıl, vumuk yumuk, uykulu… gözler

Bu örneklerdeki altı çizili sözcükler niteleme sıfatıdır:

* Karanlık sokaklar ürkütücüydü.
* Üzgün adam, eve döndü.
* Sinirli çocuk, annesini dinlemedi.
* İşsiz insanlar çoğalıyor.
* Hiç akmayan sular, birden akıvermişti.
* İrili ufaklı yumurtalar almıştı.
* Durgun denizi seyrettik.
* Sana gülünç bir fıkra anlatayım.
* Bu odaya mavi renk yakışır.
* Hayat, acı tatlı anılarla doludur.

Uyarı – 1: Niteleyici sözcüklerin tümünü niteleme sıfatı saymak yanlış bir tutumdur. Bu sözcükler; sıfat, belirteç, ad… olabilir.
Örnek:

* Güzel konuşmak bir sanattır. (Belirteç ==> eylemsi))
* Olayı ayrıntılı anlattı. (belirteç ==> eylem)

Uyarı – 2: Sıfatlar, çekim eki alamaz. Alırsa ya ad ya da adıl olur.
Örnek:

* İnsanın akıllısı,
* Biri, hangisi…
* Boşları kaldır.
* Gençler, geleceğimizdir.

kaynak

MsXLabs Üye Girişi