Darbuka nedir?

Darbuka nedir?
Türk musikisinde usul tutmaya yarayan bir alettir. İki tarafı da açık bir çömleğin bir tarafına deri kaplayarak yapılır. Parmaklarla vurularak çalınır.
Çömlekten yapılanlarına bugün «dümbelek» denmektedir, darbuka sözü ise tenekeden yapılanlar için kullanılıyor. Anadolu’da daha çok kadinlar tarafindan dügünlerde ve özellikle kendi aralarinda düzenledikleri eglencelerde kullandiklari ve halk arasinda ‘’dümbelek, dümbek, cümlek, küp’’ gibi adlarla çalinan sazlardan fazla farkli olmayip , sadece gövde kismi agaç ve ya metalden yapilip derisi ise vidalar yardimi ile gerdirilen bir vurgulu sazdir.
Daha ziyade oyun havalarinda çalinir. Türk sanat ve Türk halk müziginde çalinmaktadir. Dümbelekte oldugu gibi parmak uçlariyla diz üzerinde vurularak çalinir. Milattan önceki dönemde günümüz darbukasına benzer çalgılar, çeşitli biçim ve büyüklüklerde Anadolu, Mezopotamya ve Orta Asya uygarlıklarında kullanılmışlardır. Daha sonra ki süreçler içinde değişip gelişerek yine aynı coğrafyalar içinde kullanılmıştır.
Bu çalgı zaman içinde ve bölgelere göre farklı isimler ile anılmıştır. Bunlar arasında “dümbek, dümbelek, deplek, deblek, dönbek, tömbek, darbeki,debulak” gibi isimleri sıralayabiliriz. Önceleri pişmiş toprak kullanılarak üretilen bu vurmalı çalgı, giderek sırsız toprağın yanı sıra bakır, aliminyum, çeşitli metal alaşımlar, alçı, porselen, ağaç ve cam elyaf v.b. gibi malzemeler kullanılarak da yapılmıştır.

Genellikle bir tarafı geniş, diğer tarafı dar bir boru görünümündeki çalgıda, hayvan derisi ve son zamanlarda ise çoğunlukla sentetik deri kullanılmaktadır. Deri bir kasnağa gerilir ve vidalar yardımıyla gerdirilerek ton sağlanır. Bu çalgının gövdesi üzerine, çeşitli yöre ve kültürel yapıya uygun süslemeler de yapılmış ve günümüzde de devam etmektedir.
Çalması kolay olduğu gibi doğu bölgelerinde ve geleneklerine göre kişiler oynak şarkılar için darbuka kullanırlar. Ses tonu ile genelde yaygınlaşmamış kullanımı az olan çalgı aletlerindendir. Yüzyıllar öncesinde darbuka benzeri bir çok çalgılar kullanılmıştır. İnsanlar haberleşmek için darbuka benzeri aletlerle sesler çıkartarak birbirlerine mesaj göndermişlerdir. Ses tonları belli olduğundan dolayı tek başına kullanılmaz. Beraberinde bir kaç çalgının birlitke uyum içinde çalması sağlanabilmektedir.

MsXLabs Üye Girişi