ANTEP FISTIĞI a.
MsXLabs.org & Büyük Larousse

Antepfıstığı ağacının mevyesi. (Eşanl. ŞAMFISTIĞI.)

—ANSİKL. Antepfıstığı 2-2,5 cm boyunda, uzunca oval biçimindedir. Ağaçtan toplandığında dışında kırmızımsı yumuşak bir kabuk vardır. Bunun içindeki fıstığın dışında sert bir kabuk, içinde yeşil ya da sarı renkte, yenebilir çok lezzetli bir iç bulunur. için üstü ince bir kabukla kaplıdır.
Antepfıstığı çoğunlukla kabuklu durumda kavrularak tüketime sunulur. Kavrulan fıstığın kabuğu çatlar ve biraz zorlanınca kolayca ikiye ayrılır. Fıstık içi şekercilikte, pastacılıkta, helvacılıkta, çeşitli tatlılarda ya da çerez olarak kullanılır. Çok besleyici olan antepfıstığı, % 3,7 su, % 59,4 yağ, % 21,8 protein, % 9,8 azotsu özüt, % 2,4 kül ve % 2,9 ham lif içerir. Ortalama °/o 83,7 iyot indisi gösteren antepfıstığı yağında °/o 11,5 palmitik asit, °/o 61,2 oleik asit, % 21,6 linoleik asit bulunur. Türkiye'nin yıllık fıstık üretimi 1970'te 14 000 t, 1980’de 7 500 t, 1987'de 33 000 t dolayındaydı. (Üretimdeki iniş çıkışlar, bol, orta ve fakir ürün yıllarıyla ilgilidir.) Üretilen fıstığın bir kısmı dış ülkelere satılır. Dünya antepfıstığı üretiminde Türkiye, İran’dan sonra ikinci sırayı alır.

—Halk. hek. Eskiden antepfıstığı, kabuğu soyulduktan sonra havanda suyla ezilir ve içine şeker katılarak "şam fıstığı şurubu" elde edilirdi. Bu şurup, balgam söktürücü olarak kullanılırdı. Bugün antepfıstığı, daha çok cinsel gücü artırıcı karışımların bileşimine katılmaktadır.