AY TUTULMASI

Ay tutulması, sadece, Ay dolunay evresindeyken, Dünya'nın gölgesinin bir kısmından geçerse, gerçekleşir. Dünya'nın gölgesi, birbiri içine geçmiş iki huni benzeri bileşenden oluşur. Dünya, Güneş'in ışığının tümünü değilde, belirli bir kısmının Ay'a ulaşmasını engellediği bölgeye Penumbra veya Yarıgölge denir. Umbra veya Tamgölge bölgesi ise, Dünya'nın, Güneş'ten Ay'a doğru gelen ışığı tamamen engellediği bölgedir.

Üç tür Ay tutulması görülür:

1. Gölgeli Ay Tutulması;
Ay, Dünya’nın yarı gölge konisinden geçer Çok rahat gözlenemediği için genelde akademik düzeyde incelenir.
Ay, Dünya'nın Penumbra gölgesinden geçer, bu gözlemler çok kısa ve gözlenmesi zordur. Bilimsel açıdan önem taşır.

2. Parçalı Ay Tutulması;
Ay'ın bir kısmı, Dünya'nın Umbra gölgesinde geçer, bu olay, çok rahat bir şekilde, çıplak gözle gözlenebilir.

3. Tam Ay Tutulması:
Ay, Dünya’nın tam gölge konisinden geçer. Ay tutulma sırasında kırmızı bir renk alır ve kolaylıkla gözlenir.
Ay'ın tümü, Dünya'nın Umbra gölgesinden geçer. Bu olay, Ay'ın görünen renginin, değişime uğramasıyla hemen göze çarpar.

Eğer her 29,5 günde bir dolunay gerçekleşiyor ve Ay tutulması, sadece dolunay evresinde oluşuyor ise, neden her dolunay evresinde, bir Ay tutulması gerçekleşmiyor. Bunun nedeni, Dünya etrafında dolanan Ay'ın, yörüngesinin, Dünya'nın Güneş etrafındaki yörüngesine (ekliptik) göre, yaklaşık 5 derece eğimli olmasından kaynaklanmaktadır. Bunun anlamı, Ay, çoğu zamanını, Dünya'nın yörüngesinin ya altında ya da üstünde geçiriyor olmasıdır.

Güneş etrafında dolanan Dünya'nın, yörünge düzlemi çok önemlidir. Çünkü Dünya'nın gölgesi, bu düzlem üzerinde bulunur. Çoğu zaman dolunay evresindeki Ay, Dünya'nın gölgesinin ya üstünden, ya da altından geçerek, gölgeyi tamamen kaçırır. Dolayısıyla tutulma, gerçekleşmez. Fakat yılda, iki ile dört kez Ay, Dünya'nın Penumbra(yarıgölge) veya Umbra gölgesinin(tamgölge), belirli kısmından geçer ve yukarıda anlatılan üç tür Ay tutulmasından biri gerçekleşir.