Di’li Geçmiş Zaman (Görülen / Bilinen) Kipi
(-dı, -di, -du, -dü, -tı, -ti, -tu, -tü) Eylemin, söylenme anından önce yapıldığını bildirir. Anlatan kişinin, eylemin yapılışını gördüğünü ya da bildiğini ifade eder.
TEKİL ÇOĞUL
1. kişi geldim geldik
2. kişi geldin geldiniz
3. kişi geldi geldiler

• Karşıdaki binayı bugün boyadılar.
• Evimizin önünü temizledik.
• Bunları yapmamızı siz söylediniz.

2. Miş’li Geçmiş Zaman (Öğrenilen / Duyulan) Kipi (-mış, -miş, -muş, -müş)
Eylemin, söylenme anından önce yapıldığını bildirir. Anlatan kişinin, eylemin yapılışını başkasından duyduğunu, öğrendiğini ifade eder.
TEKİL ÇOĞUL
1. kişi gelmişim gelmişiz
2. kişi gelmişsin gelmişsiniz
3. kişi gelmiş gelmişler

• Öğrenciler, dün müzeye gitmişler.
• Okulun futbol takımına katılmışsınız. 

Not: Miş’li geçmiş zaman kipi cümleye sonradan farkına varma anlamı katabilir.

• Dün akşam fazla yemek yemişim.
• Televizyon karşısında uyuyakalmışım.

Not: Miş’li geçmiş zaman kip eki cümleye bir durumu tespit etme anlamı da katar.

• Resmi çok güzel yapmışsın.
• Elbisen kirlenmiş.

3. Şimdiki Zaman Kipi (-yor)
Eylemin, söylendiği anda yapılmakta olduğunu bildirir. Eylemin yapılışı ile anlatım aynı anda gerçekleşmektedir.
TEKİL ÇOĞUL
1.kişi geliyorum geliyoruz
2.kişi geliyorsun geliyorsunuz
3.kişi geliyor geliyorlar

• Çocukların kahvaltısını hazırlıyorum.
• Misafirleri karşılamak için kapıda bekliyoruz.

Not: “-makta, – mekte, -mada, -mede” ekleri de cümleye şimdiki zaman anlamı katar.

• Dışarıda çisil çisil yağmur yağmakta. (yağıyor)
• Hafif rüzgâr esmede (esiyor) bu akşam vakti.

4. Gelecek Zaman Kipi (-ecek, -acak)
Eylemin söylendiği andan sonra yapılacağını ifade eder. Anlatım önce, eylem sonra gerçekleşir.
TEKİL ÇOĞUL
1.kişi geleceğim geleceğiz
2.kişi geleceksin geleceksiniz
3.kişi gelecek gelecekler

• Ödevimi yarına kadar bitireceğim.
• Ay sonunda tatile çıkacaklar.

5. Geniş Zaman Kipi (- r)
Eylemin herhangi bir zamanda yapılabildiğini gösterir. Yani, geçmiş, gelecek ve şimdiki zamanı kapsar.
TEKİL ÇOĞUL
1.kişi gelirim geliriz
2.kişi gelirsin gelirsiniz
3.kişi gelir gelirler

• Her akşam dişlerimi fırçalarım.
• Servis şoförümüz her zaman vaktinde gelir.

Not: Geniş zamanın olumsuzu yapıldığında, kip eki (-r, -ar, -er) düşer; olumsuzluk eki (-ma, -me), 1. tekil ve çoğul kişi çekimlerinin dışında, “-maz, -mez” biçimine dönüşür.

• gel – i(r) – im gel – (me) – m
• gel – i(r) – sin gel – (mez) – sin
• gel – i(r) gel – (mez)
• gel – i(r) – iz gel – (me) -y -iz
• gel – i(r) – siniz gel – (mez) – siniz
• gel – i(r) – ler gel – (mez) – ler

Haber kipi ekine örnek cümleler:
Di'li geçmiş zaman:
Bu sabah gazeteyi okumadım.

Miş'li geçmiş zaman:
Arkadaşım düşüp ayağını kırmış.

Gelecek zaman:
Eve saat kaçta geleceksin?

Şimdiki zaman:
Babam bahçedeki ağaçları buduyor.

Geniş zaman:
Üstünü kalın giymezsen üşürsün.