İskelet Kasının Kasılma Mekanizması
Kasın kasılabilmesi uyartı ile için uyarılması gerekir. Kasların kasılmasının sağlayan uyartı şiddetinin belirli bir düzeyin üstünde olması gerekir. Kasların kasılmasının sağlayan bu uyartı şiddetine eşik şiddeti denir. Kaslar, eşik şiddetinin altında ki uyartılara cevap vermezler ve tepki göstermezler. Ancak eşik şiddetinin üstünde ki uyartılara ise hep aynı şiddette cevap ve tepki verirler. Kaslardaki bu olaya ya hep ya hiç prensibi denir.
Kas sarsı (kasıl sarsılma):
Uyarılar bir kasın bir kez kasılıp gevşeyerek eski halini almasına denir.
Bu süre içinde üç evre gözlenir:
Gizli evre:(a-b) Kasın uyarıldığı an ile kasılmaya başladığı an arasında geçen süredir.
Kasılma evresi:(b-c) Kasılmanın başladığı an ile gevşemenin başladığı an arasında geçen süredir.
Gevşeme evresi:(c-d) Kasın gevşeyerek eski haline dönmesine kadar geçen süredir.
Kas, gevşeme evresinden sonra tekrar uyarılıncaya kadar dinlenir. Bir kas, kısa aralıklarla sık sık uyarılırsa tam olarak gevşemeden sürekli kasılı durumda kalır.
Bu olaya fizyolojik tetanoz denir. Fizyolojik tetanoz halindeki kas gevşemez.
A-Tam olmayan tetanos: (Birikim)
Kaslara ard arda uyaranlar gönderildiğinde kaslar tam gevşemeden gelen uyarılarla tekrar kasılır.Bu kasılma önceki kasılmadan daha şiddetli gerçekleşir.Gittikçe artan şiddetle kasılan kaslar bir süre sonra uyarılardan etkilenmez ve yorgunluk gösterir.
B-Tam tetanos: (Fizyolojik tetanos)
Kaslara devamlı uyaran gönderildiğinde gittikçe artan bir şiddetle kasılır- lar.Kaslar bu sürede kasılı kalırlar. Bir süre sonra yorgunluk gösterirler.Arda arda gelen uyarılarla oluşan sarsılar birbirleri ile kaynaşarak tek bir sarı gibi görülür.
İnsanların iskelet kasları dinlenme halindeyken insanın bilinci açık olduğu sürece hafif kasılı durumdadır. Bu duruma kas tonosu denir. Bayılama durumunda kas tonosu ortadan kalkarak vücut, hafif kasılı durumunu kaybeder.
Çizgili kaslarda bulunan aktin ve miyozin iplikçikleri açık ve koyu bantlar oluşturacak şeklindedir.Kasın yapısında sadece aktin iplikçiklerin oluşturduğu bölge ince yapıda olduğundan ışığı az kırar ve bu bölge açık renkli görünür. Bu bölgeye
I bandı veya İzotrop bölge adı verilir. Miyozin ve aktin iplikçiklerin bulunduğu bölge ise ışığı çok kırar ve koyu renkli görülür. Bu bölge
A bandı veya Anizotrop bölge adını alır. A bandının ortasında sadece miyozin iplikçiklerinin bulunduğu açık renkli görünen şerit şeklindeki kısma
H bandı denir. Bandının ortasında
Z çizgisi bulunur. İki Z çizgisi arasında ki bölge
sarkomer olarak adlandırılır. Sarkomer, kasılma birimidir.
Çizgili kasların kasılması Huxley’in kayan iplikler model ile açıklanır. Bu modele göre kasılma, kası oluşturan aktin ipliklerinin miyozin iplikler üzerinde kaymasıyla gerçekleşir
A-Kasın kasılma mekanizması:
Hipoteze göre kasılmayı aktin ve miyozin içine yerleşmiş iki tarağın dişlerinin birbirine girmesine benzetebiliriz.
Kasılma anında: - A bandının boyu değişmez
- I bandı kısalır.
- Z çizgileri kısalır.
- H bandı görülmez.
B - Kasın gevşeme mekanizması:
Kasılmanın teri reaksiyonlar gerçekleşir
Gevşeme anında: - A bandının boyu değişmez
- I bandı uzar.
- Z çizgileri uzar.
- H bandı görülür.