Hastalıklar ya da rahatsızlıklar
Karın içi organlarıyla ilgili hastalıkların birçoğu mide bulantısı ve kusmaya neden olabilmektedir. Bu hastalıkların arasında hepatit, safra kesesi hastalığı, pankreas iltihabı, Crohn hastalığı, (böbrek taşı, böbrek yetmezliği ya da böbrek iltihabı gibi) böbrek hastalıkları gibi sindirim sistemi organları hastalıklar da sayılabilmektedir.

Başka bir hastalığın tipik olmayan bir belirtisi olarak mide bulantısı ve kusma
Bazı hastalıklar doğrudan mideyle ya da mide-bağırsak kanalıyla ilgili olmasa da mide bulantısı ve kusma belirtileri gösterebilirler.

Kalp krizi geçiren hastalarda, kriz özellikle vücudun iç ya da alt kısmını etkiliyorsa anjinin (boğaz yangısı) tipik olmayan bir belirtisi olarak mide bulantısı ve kusma görülebilmektedir.

Pnömoni (akciğer iltihabı, zatürre) ve bronşit (solunum borucukları iltihabı) gibi akciğer enfeksiyonları hastalık özellikle göğsü karından ayıran bölge olan diyaframın yakınındaysa mide bulantısı ve kusma belirtileriyle birlikte ortaya çıkabilmektedir.

Sepsis (kan zehirlenmesi), tüm kan dolaşımına yayılan ve çok büyük bir vücut enfeksiyonu olan sepsis de mide bulantısı ve kusmaya neden olabilmektedir.

Yeme bozuklukları
Bulimia (olağan dışı miktarlarda yemek tüketimi ve bilinçli dışa atım yöntemlerini içeren bir rahatsızlık) hastaları psikiyatrik rahatsızlıklarının bir parçası olarak bilinçli bir şekilde kendilerini kustururlar.

İlaçlar ve ilaç tedavilerinin neden olduğu mide bulantısı ve kusma

İlaç tedavilerinin yan etkileri
Birçok ilacın yan etkileri arasında mide rahatsızlıkları ve/veya mide bulantısı ve kusma bulunmaktadır. Kemoterapi için kullanılan kanser ilaçları genellikle çok kolay başa çıkılamayan mide bulantısı ve kusmalara neden olmaktadır. Stüpefiyan (narkotik, uyuşturucu) ağrı kesiciler, anti-inflamatuar ilaçlar, steroidler ve antibiyotiklerin hepsinin yan etkileri olarak mide bulantısı ve kusma sıralanmaktadır.
Mide bulantısı, kusma ve bağırsak tıkanması

Karın ağrısı ve şişkinlik, mide bulantısı ve kusma, gaz ya da dışkı çıkaramama gibi semptomlar bağırsak tıkanması yani kabızlığın belirtileridir. Olası birçok nedenden dolayı ince bağırsak tıkanır ve içindekilerin kanaldan geçmesine izin vermez. Bağırsak tıkanmasının en sık görülen nedenleri arasında adhezyon (tutunum) oluşan geçmiş ameliyatlar, fıtıklar, mide-bağırsak yolunun anormal bir şekilde bükülmesi (volvülüs, bağırsak düğümlenmesi), tümörler ve iltihaplı bağırsak hastalığı sayılabilir.

Hamilelikte mide bulantısı ve kusma (sabah bulantısı)
Hamilelikte kusma kan dolaşımındaki hormon değişiklikleri nedeniyle özellikle ilk üç aylık dönemde yaygın bir şekilde görülmektedir.

Bebeklerde kusma
Bebeklerin şiddetli bir şekilde kusması ve yalnızca yediklerini çıkarması arasında ayırım yapmak zor olabilir. Bebeğiniz siz onu besledikten çok kısa bir süre sonra yediklerini çıkarıyorsa bu herhangi bir hastalığın belirtisi olmayabilir.

Şiddetli kusma
İlk iki-üç ayda bebeğiniz siz onu besledikten sonra çok şiddetli bir biçimde kusuyorsa, bu pilor stenozun yani midenin ince bağırsaklara bağlandığı ilk kısım olan mide kapısındaki anormal darlık oluşmasının bir belirtisi olabilir. Teşhis genellikle aile geçmişi incelendikten sonra fiziksel muayeneyle yapılıp, ultrasonla teyit edilir. Tedavisi ameliyattır.

Acı/ağrıyla ilişkili mide bulantısı ve kusma
Bebeğiniz kontrol edilemeyecek biçimde ağlıyor ve dışkısında kan ya da kırmızılık varsa teşhis bir intususepsiyon (bağırsağın bir kısmının yakınındaki başka bir kısmı itmesi) olabilir. Bebeğinizin dışkısı henüz jöle kıvamında olabilir, ancak dışkısında kırmızılık ya da kan olması kesinlikle normal değildir. Bu yüzden teselli edilemeyen bebekler için derhal tıbbi yardıma başvurulması gerekmektedir.

Viral enfeksiyon
Bebeğinizde kusmayla birlikte ishal de varsa viral bir enfeksiyon söz konusu olabilir. Bunun dışında bebeğinizin kullandığınız bebek maması çeşidine karşı bir duyarlılığı söz konusu olabilir. Kusma episodları 24 saatten fazla sürerse, bebekler ve çocuklar büyük bir sıvı kaybı riski yaşarlar. Eğer sıvı kaybından şüphe ediyorsanız derhal tıbbi yardım almanız gerekir. Bebeklerde sıvı kaybı belirtileri arasında kuru ağız, koltuk altı ve kasıklarda terleme olmaması, çökmüş gözler, zayıf bir ağlama sesi ve kas elastikiyetinde azalma sayılabilir.

Mide bulantısı ve kusma için evinizdeki çareler
Mideyi dinlendirmek, ancak diğer yandan sıvı kaybı yaşamamak oldukça önemlidir. Hastalığın ilk 24 saatinde yalnızca sıvı tüketilmeli, daha sonrasında ise beslenme biçimi midenin rahatsız olmayacağı bir biçimde düzenlenmelidir.

Sıvı midenizi rahatlatacaktır. Temiz su, sporcu içecekleri, çorbalar, buzlu şekerler, sulu meyveler midenizi daha hissetmenizi sağlayacak ve sıvı kaybı yaşamamanızı sağlayacaktır. Midenizin gerilmesi mide bulantısını daha da kötüleştireceğinden tek seferde aşırı sıvı almamanız sizin yararınıza olacaktır. Ayrıca kusma episodları esnasında süt ve süt ürünlerinden uzak durmalısınız. Sütün sindirilmesini sağlayan enzim mide astarının hücrelerinde bulunur, bu yüzden kusma episodları esnasında mideniz süte oldukça duyarlı olacaktır. Ayrıca süt karın ağrısı, şişkinlik ve ishale neden olabilir. Kişi kendini daha iyi hissetmeye başladıkça alınan besinlere yenilerini ekleyebilirsiniz, ancak sağlık uzmanları hastaların daha çok muz, elma püresi, pilav ya da tost gibi daha tatsız ve kokusuz yiyeceklere yönelmelerini tavsiye etmektedirler.

Mide bulantısı ve kusma söz konusu olduğunda doktor ne zaman aranmalı?
Belirtiler 24 saatten fazla sürüyorsa, teşhis belirsizse, aşırı sıvı kaybından şüphe ediliyorsa ya da hastayı daha da hassas duruma sokan bir hastalık söz konusuysa, tıbbi yardım derhal aranmalıdır. Ayrıca mide bulantısı ve kusma, ateş, ağrı, ağızdan kan gelmesi ya da dışkıda kan izlerinin bulunması gibi durumlarla birlikte görülüyorsa zaman kaybetmeden doktorunuzu aramanız gerekir.
Kusma bir hastalığın belirtisidir; eğer bu belirti 24-48 saat sürüyorsa bir doktora danışmanızda fayda var demektir.