K Vitamini ( Naftakinon )

Adını koagülasyon (pıhtılaşma) kelimesinin baş harfinden almıştır. Bu vitaminin Kı, K2 ve K 3 formları bulunur. Yeşil bitkilerden ayrıştırılanına K1 vitamini, balıktan elde edilene K2 vitamini, K vitamini etkinliği gösteren yağda çözünen diğer bileşiğe de K 3 vitamini adı verilmiştir. K 3 vitamini sentetik ( yapay ) olarak da elde edilebilmektedir. Yapay olarak elde edilen K vitamininin suda eriyen çeşitleri de vardır.
Antihemorajik vitamin de denir. K vitaminleri esas olarak naftokinon türevleridir. Yapısında naftakinon halkası ve bir alifatik yan zincir (fitil grubu) içerir. 
Doğada Kı vitamini, K2 vitamini olmak üzere iki şekilde bulunur. Kıve K2 vitaminlerinin yan zincirlerinde farklılık vardır.

• K1 (Filokinon) vitaminin iki formu vardır ve bitkilerde bulunur.
• K2 (Menakinon) ise birçok çeşidi bulunan, vücuttaki bazı bakteriler tarafından da üretilen bir menakinon bileşenidir.

Sentetik K vitaminlerinin en önemlisi K3 vitamini (menadion) dur ve doğal olanlardan 2 kat daha güçlüdür. Vücutta kalın bağırsak mikroflorasındaki bakteriler tarafından yapılır. Her üç molekülde K vitamini etkinliği gösterir.

K Vitamininin Özellikleri

• Yağda ve yağ çözücülerde çözünür. Yapay olarak üretilen K3 vitamininin suda eriyebilen türevleri de vardır.
• Isı, ışık ve O2’ne dayanıklı; asit ve alkalilere dayanıksızdır.
• UV ışınları molekülde değişimler yapar.

K Vitamininin Vücuttaki Görevleri

K vitamini kanın pıhtılaşmasında etkili bir vitamindir. Adını koagülasyon (pıhtılaşma) kelimesinin baş harfinden almıştır.
K vitamini glutamik asit kalıntılarından kanın pıhtılaşması için gerekli olan protrombinin sentezlenmesini ve bazı pıhtılaşma etmenlerinin aktive olmasını sağlar.

Karaciğerde K vitamini yardımıyla protrombin sentezlendikten sonra kalsiyum iyonlarının etkisiyle trombin oluşur. Trombin yardımıyla fibrinojen proteini pıhtı şeklindeki fibrine dönüşür.

K Vitamini Kaynakları

• Karaciğer, peynir, tereyağı, ıspanak, maydanoz, yonca, marul, lahana, yeşil çay gibi yeşil yapraklı sebzeler ve otlar; kuru baklagiller, kahve ve tahıllar K vitamini kaynaklarıdır.
• K2 vitamini vücutta bağırsakta yaşayan bakteriler tarafından da üretilir.
• Siyah çayda K vitamini yoktur. Hayvansal gıdalar, çiçek yağı, ekmek gibi gıdalarda çok az Kı vitamini bulunur.

Gereksinimi, yetersizliği ve fazlalığında görülen bozukluklar

Bu vitamin bağırsaklarda bakteriler tarafından sentezlenir. Yetişkinlerde günlük gereksinim ipg/kg’dır.
K vitamini bitkisel ve hayvansal besinlerde yaygındır. En iyi kaynakları yeşil yapraklı sebzeler ve karaciğerdir. Yeşil çay, karnabahar, marul, lahana, ıspanak ve sığır karaciğeri en iyi kaynaklarındandır.
K vitamini yetersizliğine insanlarda pek rastlanmaz. Ancak ameliyat, doğum, yaralanmalar gibi aşırı kanamalı durumlarda ve bağırsak florasını değiştiren antibiyotik türü ilaçların fazla kullanılması sonucunda yetersizlik belirtileri görülebilir. Bu belirtilerin en önemli özelliği kanayan bir dokudan kan kaybının önlenmesi için pıhtılaşmanın oluşmaması ve kanamanın durdurulamamasıdır. Böyle durumlarda doktor kontrolünde vitamin takviyesi yapılmalıdır. Ayrıca yeni doğan bebeklerde K vitamini eksikliği sonucu kanamalar olabilir.Bu durumu önlemek için doğumdan önce anneye, doğumdan sonra bebeğe K vitamini doktor kontrolünde enjekte edilmelidir.
Normal beslenmede fazlalık görülmez. Ancak ilaç olarak çok alınırsa, aşırı pıhtılaşma sonucunda damarlarda tıkanmalar görülür.