B5 vitamini (Pantotenik Asit)

Pantotenik asit, karbonhidrat, lipit ve aminoasit metabolizmasında asetil gruplarının taşınmasında rolü olan B grubu vitaminidir. Vitaminin metabolizmada etkin şekline Koenzim A ( CoA ) denir. CoA parçası olarak pantotenik asit, karbonhidrat, yağ ve proteinden enerji elde edilmesinde de çok önemli rol oynar.
Pantotenik asit bitkiler ve bakteriler tarafından sentezlenir. pantotenik asit antipellegra faktörü olarak büyük önem taşır.
Pantotenik asit (vitamin B5), hem hayvansal hem de bitkisel kaynaklarda bulunabildiğinden Yunanca "her yer" anlamına gelen pantos sözcüğünden kökenini almıştır. Pantotenik asit protein, yağ ve karbohidratlardan enerji elde edilmesini sağlayan krebs halkasını başlatan Co A nın bileşimine girdiğinden önemli bir B grubu vitaminidir.

Pantotenik asidin aktif formu koenzim A (CoA) ve ACP (açil taşıyıcı protein) dir. ADP (adenozin difosfat) ile birlikte Koenzim A’yı oluşturur. CoA oksijenli solumda enerji üretilmesini sağlayan kreps çemberini için olması şart olan bir enzimdir.

B5 vitamininin Özellikleri

• Suda ve alkolde erir.
• Nötr ortama dayanıklı, ısıya karşı duyarlı, asit ve alkali ortama dayanıksızdır,
• Işık ve oksijenden zarar görmez.
• Vücutta depolanmaz, insan bağırsak florası tarafından sentez edildiği için eksikliğine pek sık rastlanmaz.

B5 Vitamininin Vücuttaki Görevleri

• B5 vitamini enerji üretiminde rol alır.
• Yağ asitlerinin yapımını sağlar, böbrek üstü bezine etki ederek kortizon gibi steroid yapıda hormonların yapımını sağlar. Bu hormonların katkısı ile yaşlanma ve cilt kırışıklıkları üzerinde olumlu etki sağlar. Yaraların ve yanıkların daha kolay iyileşmesini sağlar.
• Kolestrol, bazı yağ asitleri ve böbrek üstü bezi hormonlarının bazılarının sentezlenmesinde etkilidir.
• Antistres özelliği ile ruhsal yapı üzerine etkilidir.
• Sindirim sisteminin işleyişine katkıda bulunur, kas gelişiminde etkilidir.
• Alyuvar ve antikor üretimini destekler, enfeksiyonların engellenmesinde etkilidir.

B5 Vitamini Kaynakları

Et, karaciğer, böbrek, yumurta, süt, karnabahar, lahana, sebzeler olmak üzere hem bitkiler hem de hayvansal gıdalarda bulunur.
Pantotenik asit, yeşil bitkiler ve bazı mikroorganizma tarafından sentez edilir.

Gereksinimi, yetersizliği ve fazlalığında görülen bozukluklar

Yetişkinler için günlük 5-10 mg pantotenik asidin yeterli olduğu sanılmaktadır.
Pantotenik asit tüm bitkisel ve hayvansal kaynaklarda bulunur. Hayvansal dokularda karaciğer, böbrek, yumurta, kurubaklagillerde ve işlem görmemiş tahıllarda bulunur.Süt, sebze ve meyvelerde az miktarda bulunur.
Doğada besinlerde çok yaygın olarak bulunduğundan yetersizliğine rastlanmaz. Ancak gönüllüler üzerinde yapılan araştırmalarda bulantı, kusma yorgunluk, el ve ayaklarda yanma, titreme, karıncalanma görülmüştür.