Arama

Hicaz - Tek Mesaj #4

Safi - avatarı
Safi
SMD MiSiM
26 Haziran 2016       Mesaj #4
Safi - avatarı
SMD MiSiM
Ad:  hicaz5.jpg
Gösterim: 1319
Boyut:  58.3 KB

Hicaz Demiryolu


Şam’ı Medine’ye bağlayan 1.320 km’lik demiryolu.

Osmanlı Devleti’nin 20. yüzyıl başlarındaki en önemli demiryolu yatırımlanndandır.
Abdülaziz döneminde (1861-76) İstanbul’u hac yoluna bağlayan bir demiryolu ağı oluşturmak amacıyla hazırlanan bir dizi proje, çok pahalı bir yatırım gerektirdiği için ele alınamadı. Merkezî otoriteyi güçlendirmeye önem veren II. Abdülhamid (hd 1876-1909), bu politika çerçevesinde 1900’de Hicaz Demiryolu’nun yapımını başlattı. Doğu Arabistan’daki Suudi-Vehhabilerin Hicaz’ı ele geçirme tasarılarını boşa çıkararak bölgedeki denetimi güçlendirmeyi, hac ulaşımını kolaylaştırmayı, böylece Osmanlı Devleti’nin öteki İslam ülkelerindeki saygınlığını artırmayı amaçlayan projenin bir başka hedefi de Ingiltere’nin denetimindeki Süveyş Kanalı’nm yerine geçebilecek bir ulaşım yolu sağlamaktı.

Gerek proje aşamasında öteki İslam ülkelerinden alman yardımlar, gerekse devletin özel ve kamu kaynaklarından elde edilen gelirler Hicaz Şimendifer Hattı İanesi adı altındaki fonda toplandı ve yatırım bu fon tarafından finanse edildi. Şam’dan Dera, Zerka, el-Katrane ve Maan yoluyla Kuzeybatı Arabistan’a uzanarak Zatü’l-Hac ve el-Ula üzerinden Medine’ye ulaşan Şam-Medine Demiryolu’nun yapımı 1908’de tamamlandı. Aynı dönem içinde Beyrut-Şam, Trablusşam-Humus, Hayfa-Kudüs, Rayak- Halep gibi ikincil hatlar inşa edildi. 1,05 m’lik genişliğiyle “dar hatlı” bir şebeke olan Hicaz Demiryolu, bağlantılarıyla birlikte 2.241 km uzunluğundaydı.

Hicaz Demiryolu daha I. Dünya Savaşı (1914-18) öncesinde, geçtiği çöllerde yaşayan göçebe Arap kabilelerinin saldırılarına uğradı. Mekke şerifi Hüseyin’in 1915’te Osmanlı yönetimine karşı düzenlediği ayaklanma sırasında, ünlü İngiliz casusu T. E. Lawrence’ın da yol göstermesiyle, Maan- Medine arasındaki demiryolu hattı tahrip edildi. Savaştan sonra demiryolu hattının kullanılabilen bölümleri İngiliz ve Fransız mandası altındaki Suriye, Ürdün ve Filistin topraklarında kaldı. Maan-Medine hattı ise 1917’den sonra tümüyle terk edildi. Hicaz Demiryolu’nun onarımı için 1960’tan sonra başlatılan proje çalışmaları yanda kaldı.

Hicaz Demiryolu, Osmanlı döneminde yapılan demiryolları içinde yapım ve işletme imtiyazı yabancılara verilmemiş ender yatırımlardan biriydi. Hicaz Şimendifer Hattı İanesi, ülke içinde ve dışında para yardımını özendirmek amacıyla, yardımda bulunacaklara verilmek üzere nikel, gümüş ve altın madalyalar hazırlatmıştı. Alman mühendislerin de katıldığı yapım çalışmalarında çeşitli İslam ülkelerinden gelen işçiler ve Hicaz vilayetindeki Osmanlı askeri birlikleri yer almıştı.

kaynak: Ana Britannica
BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
SİLENTİUM EST AURUM