ŞAŞILIK AMELİYATLARI
Şaşılık ameliyatları büyük çoğunlukla göz küresinin dışında yer alan kaslar üzerinde gerçekleşir. Şaşılığın düzeltilmesi ve gözler arasındaki paralelliğin sağlanması için muhtelif teknikler kullanılarak bu kasların güçleri arttırılır, azaltılır veya kasların etki noktaları değiştirilir.

Şaşılık ameliyatları uzun süre hastanede kalmayı gerektirmez. Ancak her ne kadar lokal anestezi ile operasyon mümkün olsa da hastanın konforu, cerrahın rahat çalışabilmesi açısından ve kasların daha iyi manipule edilebilmesi gibi amaçlarla şaşılık cerrahisinde genel anestezi uygulaması tercih edilir. Bu nedenle, operasyondan sonra genel anestezi etkisinden dolayı birkaç saat hastanede gözetim gerekir. Daha sonra hasta verilen talimatlara uymak kaydıyla evine gidebilir.

Şaşılık ameliyatları ile ilgili bilinmesi gereken bazı önemli hususlar şunlardır:
1. Şaşılık ameliyatları başarı oranı yüksek ameliyatlardır. Ancak başarı beklentisinin gerçekçi olmasında yarar vardır. Örneğin çocuklarda şaşılık ameliyatlarının sonucu kozmetik yararlarından ziyade fonksiyonel yararları ön plana alınarak değerlendirilmelidir. Çocuğun görme gelişimini olumsuz biçimde etkileyen bir kaymanın düzelmesinde başlıca ölçüt kozmetik mükemmellik değil, görme gelişiminin önündeki engeli kaldırmaktır. Özellikle doğuştan gelen kayıplar ve hareket kısıtlılıklarında gözü tamamen normal bir hareketliliği kavuşturmak yapısal olarak imkansızdır. Burada amaç, gözün tüm hareketliliğini tamamen normal hale getirmek değil, gözlerin en çok kullanıldığı düz karşıya bakış pozisyonundaki paralelliği sağlamak, böylece kısıtlılığın sebep olduğu baş eğriliği gibi sorunları gidermek ve görme gelişimini mümkün olduğunca iyileştirmektir.

2. Şaşılık ameliyatları, tek başlarına değil özellikle çocuklarda uzun süreli bir tedavi sürecinin bir parçası olarak düşünülmelidir. Bir şaşılık sorununun tamamen giderilmesinin birden fazla ameliyat gerektirmesi az rastlanan bir durum değildir. Dünya genelinde şaşılık tedavisinde iyileşme için gereken ortalama ameliyat sayısının 1.5 civarında olduğu düşünülürse bu durum daha iyi anlaşılabilir. Hatta bir çok durumda mevcut kaymayı tek bir ameliyatla düzeltmek yerine aşamalı bir yaklaşım daha iyi sonuç verebilmektedir.

3. Değil şaşılık cerrahisinde, tıbbın hiçbir alanında, hiçbir tedavinin "garantisi" olmaz. İnsan vücudunun arzettiği yapı ve burada doğabilecek sağlık sorunlarının giderilmesinde, mekanik bir eşyanın üretim ve onarımında sunulana benzer bir garanti kavramı sözkonusu olamaz. En basit bir diş çekiminden, enjeksiyona kadar hiçbir tıbbi müdahalenin %100 garantisi yoktur, olamaz. Tıp biliminde başarı oranları istatistiksel olarak değerlendirilir ve olasılık oranları sözkonusudur. Şaşılık cerrahisinin başarı şansı da, hastalığın durumuna, hastane ve/veya cerrah'a göre bazı farklılıklar göstermekle birlikte %70'in üzerindedir. Ancak burada "başarı" derken kastedileni 1. maddedeki şekilde anlamak ve bu amaca ulaşırken birden fazla cerrahi girişimin gerekebileceğini de unutmamak gerekir.

4. Şaşılıkların tedavisinde ameliyat edilecek gözün seçimi şaşılığın nedenine bağlı olarak değişebilir. Çoğu zaman daha çok kayan ve/veya az gören gözün ameliyat edilmesi tercih edildiği gibi bazen sorun aslında kaymayan gözde de olabilir. Bazı şaşılık türleri ise her iki gözün birden ameliyatını gerekli kılabilir. Bu nedenlerle hastanın kendisinin "sorunlu" olarak algıladığı gözü ile, tedavi gerektiren gözler her zaman aynı olmayabilir. Bu konudaki karar tamamen hekime aittir.

Şaşılık ameliyatla tümüyle düzeltilebilir mi?
Düzeltilebilir, görme dereceleri her iki gözdede iyi ve iki gözle görme fonksiyonlarında bozukluk olmayan 3 boyutlu görme yeteneği hastalarda ameliyatla, sağlanan düzelme sürekli olacaktır.
Fakat görmesi belirli bir dereceden düşük olan gözlerde, ameliyattan bir süre sonra tekrar kayma ortaya çıkabilir.

Şaşılık ameliyatından sonra gözlük ihtiyacı ortadan kalkar mı?
Şaşılık ameliyatından sonra gözlük ihtiyacı ortadan kalkmaz, şaşılık ameliyatının etkisi ve amacı kaymayı düzeltmektir. Şaşılık ameliyatının görmeyle bir ilgisi yoktur. Şaşılık ameliyatlarından belirli bir süre sonra hastanın göz yapısı ve yaşı uygunsa lazerle gözlükten kurtulma tedavisi uygulanabilir.

Şaşılık ameliyatından sonra göz tembelliği düzelir mi?
Şaşılık ameliyatı görme derecesini etkilemez. Ameliyattan sonra görmede artış olmaz. Göz tembelliği erken tanı ve tedavi ile önlenebilir, 3 boyutlu görme sağlanabilir. Ameliyattan sonra göz tembelliğinin tedavisine devam edilmelidir.

Kayan gözde görme tembelliği varsa kaymayan göz kapatılarak tembellik ortadan kalkabilir mi?
Tembel gözlerde en etkili tedavi diğer gözün kapatılmasıdır. Günlük kapama süresi ve kapamanın ne kadar devam edeceği, sürekli kontrollerle doktor tarafından belirlenir. Bazı göz tembelliklerinde, kapama ile çok iyi sonuçlar alınırken bazı vakalarda tam düzelme kaydedilmeyebilir. Bu, tembelliğin derinliğiyle ve gözdeki refraksiyon kusurunun (hipermetropinin) derecesi ile ilgilidir.

DEVAMI Şaşılık