Ağız kokusunun nedenleri ve en etkili çözüm yöntemleri

Her dört kişiden birinde ve özellikle çocuklarda sık görülen ağız kokusu, sinüs ve akciğer kaynaklı enfeksiyonlar, şeker hastalığı, böbrek yetmezliği, karaciğer yetmezliği, metabolizma bozuklukları, bademcik iltihabı ve diş eti rahatsızlıkları gibi hastalıkların habercisi olabilir. Ağız boşluğunda yaşayan bakterilerin artıkları olan sülfürlü bileşiklerin neden olduğu ağız kokusu sosyal hayatta bireylerin özgüvenlerini kaybetmelerine neden olup evlilikleri bile etkileyebiliyor.

Ağız kokusunun en önemli nedenleri

Ağız boşluğunda bulunan bakterilerin artıklarının oluşturduğu sülfürlü bileşikler, ağız kokusuna sebep olur. Bakteri tabakaları ve besin artıkları dilin arkasında birikir. Dilin yüzeyinin pürüzlü olması bakteriler için gerekli ortamı oluşturur. Sülfür bileşikleri de çoğunlukla burada birikir.
Şayet, diş yüzeyinin hijyeni sağlanamazsa kısa sürede bakterilerin oluşması kaçınılmazdır. İleri derecede dişeti sorunları olan hastalarda, ağız hijyeni ile temizlenmesi mümkün olmayan durumlar vardır. Derin dişeti cepleri bu alanlardandır ve ağız kokusuna yol açarlar. Ağız boşluğundan kaynaklanan ağız kokularının tedavisi kısa sürede yapılabilir ve sorun tedavi edilebilir.

Ağız kokusunun diğer nedenleri

• Özellikle sinüs ve akciğerde oluşan enfeksiyonlar
• Şeker hastalığı (aseton kokusu)
• Böbrek yetmezliği (balık kokusu gibi)
• Karaciğer yetmezliği
• Metabolizma bozuklukları
• Açlık, diyet, ağız kuruması, oruçlu olmak
• Kronik bademcik iltihapları,
• Kronik sinüzit, burun polipleri,
• Kronik faranjit,
• Sindirim sisteminde darlık,
• Mide ülseri, helikobakter plori varlığı,
• Reflü hastalığı,
• Sindirim kanalındaki iltihabi hastalıklar,
• Akciğerin iltihabi hastalıkları (bronşektazi, apseler)

Ağız boşluğu kaynaklı kötü kokuların tedavi yöntemleri

• Diş sorunlarının ve diğer patolojik durumların tedavinin yapılması gerekir. Tam bir ağız muayenesi yaptırmak gerekir. Bu sorunun tedavisi için koku testleri uygulanabilir. Bu testler sayesinde uçucu sülfür gazları ve ağız kokusu hastalığının ne boyutta olduğu saptanır.
• İleri dişeti hastalıkları ya da diş çürükleri tedavi edilirse ağız kokusu giderilebilir.
• Ağız kokusunu gidermek için; ağız enfeksiyonları iyileştirilmeli ve gömük dişler çekilmelidir.
• Ağız hijyeni ihmal edilmemelidir. Dişler düzenli olarak fırçalanmalı, diş ipi ve gargara kullanılmalıdır. Dil sırtının temizliğine özen gösterilmelidir.
• Ağız kuruluğuna için bol bol su içilmesi gerekir.
• Tükürük salgısının hareketlenmesi bakteri oluşumun önüne geçerek ağız kokusuna engel olur. Şekersiz sakız çiğnemek bunun için en kolay alternatifir. Naneli sakızlar ağız kokusunu daha kötü hale getirir. Bu sebeple şekersiz sakızlar tercih edilmelidir.
• Sulu sebze ve meyveler özellikle de elma tüketmek ağız kokusunu önlemek ve gidermekte oldukça faydalıdır.
• Maydonoz bazlı kapsüller de ağız kokusunu giderme oldukça etkilidir. Eczanelerden temin edilebilir.
• Sarımsak, soğan ve baharat gibi besinler de ağız kokusuna neden olduğundan bunlardan kaçınmak gerekir.
• Dilinizin üzerinde biriken bakterileri temizlemek ağız kokusunu giderir. Dişler fırçalanırken dil de süpürülerek temizlenmeli ya da bir dil raspası kullanılmalıdır.
• Alkol ve sigara da ağız kokusuna sebep olur. Bu sebeple bunlardan uzak durulmalıdır.
• Ağızda var olan protez ve köprüleri kontrol ettirmeniz gerekir. Ağız içindeki eskimiş köprü ve diş protezleri zaman içerisinde besin birikmesine sebep olur. Bu da ağız kokusuna yol açar. Bu durumlarda tedavinin yenilenmesi gerekir.
• Tarçın kullanımı ağız kokusunu önler. İçeceklerinizde ve uygun yiyeceklerinizde tarçın kullanmak oldukça etkili bir silahtır.
• Basit şeker tüketimi azaltılmalıdır. Beyaz un, beyaz şeker, glukoz/fruktoz şurubu ile tatlandırılmış tüm hazır gıdalar ağız içindeki bakteriler için oldukça elverişli ortamı yaratır. Basit şekerler, diş çürüklerine yol açar. Bu sebeple basit şeker tüketimi en aza indirilmelidir.
• Lokmaların çok çiğnenmesi gerekir. Bu sayede besinlerle tükürük salgısı çokca karışmış olacak ve ağızda yemek parçası kalmayacaktır.
• Ağız boşluğu kaynaklı olmayan Ağız Kokusu: Halitosis
• Oral olmayan sebeplerle görülen ağız kokusudur. Bu ağız kokularının görülme sıklığı %13’tür. Bu oranın; %4’ü kulak-burun-boğaz, %3’ü hem oral hem kulak-burun-boğaz, %1’i ise sindirim sistemine aittir. Bazen barsak gazları ağız kokusuna yol açabilir.
• Psikosomatik Ağız Kokusu
• Bu gibi hastalarda ağız kokusu yoktur. Ancak kişiler ağız kokusu korkusuna sahiptir. (Halitofobi). Bu gibi hastaların tedavisi için dişhekimi ve psikiatristin birlikte çalışması gerekir.

Ağız kokusu tedavisi ve ağız kokusundan kurtulmanın yolları

• Ağızdaki tüm diş çürükleri, kırık dolgu veya kron-köprü tedavi edilmeli, gömük, sorunlu dişler çekilmelidir.
• Diş ve diş eti hastalıkları ağız kokusunun en önemli nedenlerinden olduğundan ağız muayenesi ve bakımı için diş hekimi düzenli olarak ziyaret edilmelidir.
• Protez, dolgu, diş köprüleri aralarına kaçan ve orada kalan yiyecekler kötü kokuya sebep olur. Her gece protezleri çıkarmak ve temizlemek, sabah tekrar takmak gerekir.
• Bakteri plakları ve yiyecek artıklarını temizlemek için dişlerinizi günde en az iki defa fırçalamak ve her gün diş ipi kullanmak esastır.
• Ağız kokusunun nedenlerinden biri de dildeki tabakalaşmadır. Bakteri tabakaları ve yiyecek atıkları dilin arka tarafında birikir, kısa süre de bakterilerin yaşamasına elverişli bir duruma gelirler. Bu nedenle dilimizi fırçalamayı alışkanlık haline getirmemiz gerekmektedir.
• Tükürük ağız kokusu ile savaşmanın en iyi yollarından biri olduğundan sakız çiğnemek ağız kokusunu azaltmaktadır. Şekersiz sakız çiğnemek tükürük salgımızı arttırarak ağız temizliğine yardımcı olur.
• Ağız kuruluğundan dolayı ağız kokusu olur. Ağız kuruluğuna sebebiyet vermemek için mutlaka bol bol su içilmelidir. Su içeriği olan meyve ve sebzeler (domates, pırasa, çilek, karpuz) tüketilmelidir. Maydanoz nefesimizi doğal olarak temizlemede etkilidir. Kahve taneleri, limon kabukları ağız kokusunu gidermektedir.
• Sigaranın ağız kokusuna neden olduğu aşikardır. Sigara kullanımını azaltmamız gerekmektedir.