Yüklem
Cümlede iş, oluş, hareket, kısaca yargı bildiren sözcük veya söz grubudur. Bu tanıma dayalı olarak yüklemin iki şekilde karşımıza çıkabileceğine dikkat edelim.
- Eylem Tabanı + Haber Kipi + Kişi Eki = Yüklem
- Eylem Tabanı + Dilek Kipi + Kişi Eki = Yüklem
- Ad ve Ad Soylu Sözcük + Ekeylem = Yüklem
Örnek - Gurbetten gelmişim, yorgunum hancı.
- Şuraya bir yatak ser, yavaş yavaş
UYARI: Ad ve ad soylu sözcükler ekeylemle çekimlenmeden de yüklem görevinde bulunabilir. Örnek : İçimde tuhaf bir hüzün vardı. (var + idi)
- İçimde tuhaf bir hüzün var. (var).
Yüklemin Özellikleri Yüklem, tek sözcükten oluşabileceği gibi söz öbeklerinden de (Ad ve sıfat tamlamaları, deyimler, ikilemeler, bileşik eylemler) oluşabilir. Örnek: - Birinci vazifen Türk istiklalini, Türk Cumhuriyeti’ni ilelebet muhafaza ve müdafaa etmektir. (Yardımcı eylemle kurulan bileşik eylem, yüklem durumunda)
- Bu ev, kırmızı damlı eski bir köy eviydi. (Yüklem, sıfat tamlaması durumunda)
- Sizinle konuşan kadın, çocuğun halasıymış.(Ad tamlaması, yüklem durumunda)
- O sabah güneş pırıl pırıldı.(İkileme, yüklem durumunda)
- Bu kez galiba baltayı taşa vurduk. (Deyim yüklem durumunda.)
DEVAMI Cümle Nedir? Cümlenin Çeşitleri ve Ögeleri