Topkapı Sarayı Müzesi

İstanbul’da Topkapı Sarayı’nda, başta Osmanlı hanedanına ait sayısız değerli eşya olmak üzere çok çeşitli sanat yapıtlarını barındıran müze. Yalnız Türkiye’nin değil, dünyanın en önemli ve zengin birkaç müzesinden biridir. Osmanlı sultanlarının 19. yüzyılın ortasından sonra oturmadıkları Topkapı Sarayı 3 Nisan 1924 tarihli bir kararname ile müze haline getirilerek ziyarete açılmıştır. Müze Bâbü’s-Selam’la girilen İkinci Avlu’da başlar. Has Ahır Bölümü’nde 18. ve 19. yüzyıl saltanat arabaları sergilenir. Gene bu avludaki Kubbealtı Türk çinileri, Hazine-i Âmire (Dış Hazine) ise silah bölümü olarak düzenlenmiştir. Matbah-ı Âmire’deki porselen bölümü müzenin en zengin köşelerinden biridir. Burada, aynı zamanda bu konuda dünyanın sayılı koleksiyonlarından birini oluşturan Çin porselenleri yer alır. Ayrıca Japon, çeşitli Avrupa ve Osmanlı porselenleri de buradadır ve hepsi de zamanında sarayda kullanılmış parçalardır.

Üçüncü Avlu’da Bâbü’s-Saade’den çıkınca soldaki Akağalar Koğuşu bugün işlemelerin sergilendiği bir bölüme dönüştürülmüştür. Seferli Koğuşu’nda Osmanlı sultanlarının giysileri, Kilerli Koğuşu’nda ise portreleri sergilenmektedir. Üçüncü Avlu’nun en önemli iki yeri Hazine ve Hırka-i Saadet daireleridir. Hazine’de çeşitli değerli taşlarla bezeli altın ve gümüşten gündelik kullanım eşyası, padişah sorguçları, taht askıları, kılıç, yay torbası, sadak, zırh gibi hepsi de zengin biçimde bezeli savaş aletleri, nargileler, kandiller, yazı takımları, işlenmemiş değerli taşlar, ünlü Kaşıkçı elması, çeşitli tahtlar vb bulunmaktadır. Hırka-i Saadet Dairesi’nde ise Hz. Muhammed’in hırkası gibi 1. Selim’in (Yavuz) Mısır’dan getirdiği kutsal emanetler başta olmak üzere Müslümanlarca değer verilen pek çok dinsel eşya sergilenmektedir. Büyük bir saltanat otağının, çeşitli saatlerin ve hat örneklerinin sergilendiği bölümler de gene Üçüncü Avlu’da yer alır.

İçlerinde belirli eşyanın sergilendiği bu bölümlerden başka sarayın birçok yeri de yalnızca bir müze-mekân olarak ziyarete açıktır. Bunların başında Harem gelmektedir. Ondan başka Ârz Odası, III. Ahmed Kütüphanesi, Sünnet Odası, Bağdat, Revan ve Sofa köşkleri de bütün görkemleriyle ziyaretçilere Osmanlı saray yaşamının çeşitli yönlerini canlı bir biçimde yaşatan müze bölümleridir.

Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi,

Topkapı Sarayı’nın 1924’te müze haline getirilmesinden sonra, çeşitli bölümlerdeki kitapların Üçüncü Avlu’daki Ağalar Cami- si’nde toplanmasıyla oluşturulan kütüphane. Kitapların daha önce bulundukları yerlerin adlarına göre düzenlenmesiyle Emanet Hazînesi, Hazine, Revan Köşkü, Bağdat Köşkü, Hırka-i Saadet, Mehmed Reşad ve Tiryal Hanım, Medine, Koğuşlar, İsfendiyaroğulları, Halil Ethem Arda, III. Ahmed, Gayri İslami Yazmalar bölümleri oluşturulmuştur. Saray müze haline getirildikten sonra satın alma ve bağış yoluyla gelen kitaplar da Yeni Yazmalar Bölümü’nde toplanmıştır. Gene Üçüncü Avlu’da bulunan III. Ahmed Kütüphanesindeki kitaplar da 1966’da yeni kütüphaneye taşınmıştır.

Kütüphanede kitaplar dışında ünlü OsmanlI hattatlarından hat örnekleri, hat sanatıyla ilgili kalem, kubur, kalemdan, yazı çekmecesi, kalemtıraş, makta, makas vb araçlar, Kuran mahfazaları, rahle, mühür ve haritalar da korunmaktadır. Kütüphanede 13.450 kadar yazma bulunmaktadır. Bunlar Türkçe, Farsça Arapça, Yunanca, Latince, Ermenice, Sırpçaf İbranice ve Süryanice yazılmıştır; bir bölümü minyatürlüdür. Bunlardan İslam yabaları daha iyi durumdadır; ötekilerin büyük bölümü oldukça haraptır. Kütüphanede basma yapıtlardan fotokopi, yazma yapıtlardan da mikrofilm, fotoğraf ve diyapozitif çekme hizmeti verilmektedir.