AŞIK VEYSEL

(d. 25 Ekim 1894, Sivrialan - ö. 21 Mart 1973, Sivrialan, Şarkışla)
Tam adı Veysel Şatiroğlu , Türk halk şiirinin son önemli temsilcisi olan âşık.

Küçük yaşta çiçek hastalığına yakalanarak bir gözünü, daha sonra bir kaza sonucu az gören öteki gözünü de yitirdi. Saz çalmayı öğrendi. Yunus Emre, Pir Sultan Abdal, Karacaoğlan, Emrah, Dadaloğlu gibi şairlerden ve çevresindeki âşıklardan etkilenerek türkü yorumunda ve sazda yetkinleşti. 1919’da birinci, 1928’de ikinci evliliğini yaptı ve ikinci evlilikten yedi çocuğu oldu. Bir süre Sivas, Tokat, Yozgat ve Kayseri köylerinde türkü söyleyerek dolaştı.

1933’te Cumhuriyet’in 10. yılı için söylediği “Cumhuriyet Destanıyla ünlendi. İstanbul Radyosu’nun ilk yayınlarında türkü söyledi. Köy Enstitülerinde halk türküleri ve saz dersleri verdi (1941-46). Halk kültüründe bir simge haline gelerek yaşadığı dönemin en ilginç kişilikleri arasına girdi. Türkçeye ve milli birliğe yaptığı hizmetler nedeniyle TBMM kendisine maaş bağladı. Metin Erk- san yaşamım konu alan ve senaryosunu Bedri Rahmi Eyuboğlu’nun yazdığı bir film çevirdi (Âşık Veysel in Hayatı/Karanlık Dünya, 1952). En güzel ürünlerinden bazılarını ölümünden hemen önceki yıllarda verdi. Akciğer kanserinden öldüğünde vasiyeti gereği türküler söylenerek toprağa verildi. Her yıl haziran ayında Şarkışla’da adına bir kültür ve sanat şenliği düzenlenmektedir.

Halk geleneğinde yeni ve özgün bir yere sahip olan Veysel, doğaçlamayı yansıtmış ve şiirlerini uzun çalışmalarla oluşturmuştur. Alışılmış konulara ilgi göstermemiş, yalın Türkçesini çok etkili biçimde ve ustalıkla kullanmış, duygusal yoğunluğunu her zaman dengeleyebilmiştir. Tekniği yapmacıksız, gösterişsiz ve kusursuzdur. Şiirlerinde yaşama sevinci ve hüzün, iyimserlik ve umutsuzluk bir aradadır. Doğa, toplum, din ve siyasete kimi zaman ince bir alayla yaklaşmıştır. Tutuculuğu, ırkçılığı, din ve mezhep ayrımcılığını yargılayan şiirleri de vardır.

Özgün bir sanatçı ve kültür adamı olarak daha sağlığında yaygın bir ün ve saygınlığa kavuşan, kişiliği ve şiirleriyle söylencelere karışan Veysel’in başlıca yapıtları arasında Deyişler (1944), Sazımdan Sesler (1950), Dostlar Beni Hatırlasın (1970, 1985), Bütün Şiirleri (ös 1984) sayılabilir.