Çölyak Hastalığı Nedir?
Çölyak, son zamanlarda ülkemizde çok görülen, tanısı az ve zor olan, ömür boyu süren ciddi bir sağlık sorunudur.
Çölyak Hastalığı Nasıl Ve Hangi Maddelerden Oluşur?
Çölyak hastalığı genellikle Buğday, Arpa, Çavdar ve Yulaf gibi tahılların doğal yapısında bulunan ve bir çeşit protein olan gluten maddesine bağışıklık sisteminin tepki vermesi ve bunun neticesinde ince bağırsakların belli bir oranda zarar görmesi ve emilim görevini yerine getiremeyecek duruma gelmesinden oluşur. İnce bağırsakların iç yüzeyini çevreleyen villus yapılarının kısmen veya tamamen yok olması nedeniyle gıdalardan almamız gereken vitamin, mineral gibi önemli besin kaynakları emilemez ve emilmeyince de kana karışamaz. Bu vitamin ve minerallerin emilememesi sonucunda da beslenme bozukluğu ve çölyak belirtileri ortaya çıkmaktadır.
Çölyak Hastalığına Neden Olan Gluten Nedir?
Gluten, gıda, ilaç ve kozmetik sektöründe kıvamı artırıcı, nem tutucu, yapıştırıcı ve raf ömrünü uzatıcı gibi özellikleri nedeniyle günlük hayatta tükettiğimiz gıdalarda çok sık kullanılmaktadır. Bu neden dolayıdır ki Çölyak hastalığına yakalanan kişiler diş macunundan konservelere kadar aldığı her ürünün içeriğine dikkat etmeli ve tükettiği ve tüketeceği tüm ürünleri bilinçli bir şekilde tüketmelidir.
Çölyak Hastalığın Belli Başlı Belirtileri Nelerdir?
Çölyak hastalığı genellikle ishal, karın ağrısı gibi sıkça karşılaşılan yakınmalara neden olur. Fakat bazen bağırsaklara yönelik herhangi bir bulgu olmaksızın da vücudun başka sistemlerine ait yakınmalarla da kendini belli etmesi söz konusu olabilmektedir. Bu yüzden çölyak hastalığının tanısı zor olan bir hastalık olarak bilinmektedir. Atipik belirtiler nedeniyle çölyak hastalığı hiç akla gelemeyebilir ve bunun sonucunda sadece semptoma yönelik tedavi uygulanır.
Bu durum da çölyak hastalığının tanısının gecikmesine ve tedavi sürecinin geç başlamasına neden olmaktadır. Bu çölyak hastalığının belirtilerini özetlemeye çalışacak olursak geniş bir belirti yelpazesinin olduğunu söylemek mümkündür. Bu belirtiler kısaca şöyledir: Geçmeyen ve tekrarlanan ishal atakları, Kansızlık ( İlaç tedavisine rağmen geçmeyen ve tekrarlayan ), Öne doğru çıkık bir karın, Zayıflama, Çocuklarda boy uzamasının durması, Bulantı, kusma, Sık tekrarlayan diş çürükleri, Nedeni bilinmeyen karaciğer hastalıkları ve enzim yüksekliği hastalık belirtileridir.
Bunun yanı sıra Romatizma hastalıkları, Kas güçsüzlüğü, kramplar, Çeşitli Tiroit Bezi hastalıkları, Migren tipi baş ağrıları, Şeker Hastalığı, Geçmeyen, kaşıntılı cilt yaraları, Saç dökülmesi, Deride renk açılması ( Vitiligo ), gibi belirtiler bu hastalığın belirtilerini verir. Bunun gibi belirtilerden bir veya birkaçı görüldüğünde Çölyak hastalığı akla gelmeli ve bu yönde araştırma yapılıp doktora başvuruda bulunulmalıdır.
Çölyak Hastalığının Teşhiş Ve Tedavisi Nasıl Olur?
Teşhisin yapılabilmesi için öncelikle özel serolojik çölyak kan testleri yapılmalıdır. Fakat kesin teşhis incebağırsak biyopsisi (endoskopi) ile konabilmektedir. Teşhis konduktan sonra biran önce Glutensiz diyete başlanır ve artık çölyak hastalık olmaktan çıkıp yaşam biçimine dönüşür. Bu durumda da hastaya artık çölyaklı denir. Doktor gerekli gördüğü testleri ve endoskopiyi tekrardan isteyebilir. Çölyak hastalığının tek tedavi yolu glutensiz diyettir demek doğru ve yerinde olacaktır. Başka alternatif yolu yoktur.
