Vikingler

, kuzey halkları olarak da bilinir, 9-11. yüzyıllar arasında Avrupa’da geniş toprakları ele geçirip sömürgeleştiren ve Avrupa tarihi üzerinde derin etkiler bırakan savaşçı İskandinav halkları. İngiltere’ye yönelik Viking saldırıları 8. yüzyılın sonlarında başladı. Ünlü Viking kahramanı Ragnor Lodbrok’un oğulları Holfdan, Inwaer (Kemiksiz Ivar) ve Hubba (Ubbe) 865’te Doğu Anglia (East Anglia) ve Northumbria krallıklarını fethettiler ve Mercia Krallığı’nı büyük bölümünü ele geçirdiler. Aynı dönemde Wessex Krallığı’nı da ele geçirmeye çalıştılarsa da başarılı olamadılar. Wessex kralı Edward (889-924) Mercia ve Doğu Anglia’daki küçük Dan krallıklarını ele geçirerek bölgedeki Viking egemenliğine son verdi. Daha uzaktaki Northumbria ise Edred’in 954’te son Viking hükümdarını bölgeden sürmesine değin İrlandalı Viking önderlerinin yönetiminde kaldı.

Vikingler 980’de İngiltere’ye yeniden saldırılar düzenlemeye başladılar. Sonunda Danimarka kralı I. Knud, Canute adıyla İngiltere kralı oldu (1016). Canute’un oğlu Hardecanute’un ardında vâris bırakmadan ölmesi üzerine İngiltere’de Viking egemenliği sona erdi ve tahta Edward geçti. I. William’m hükümdarlığı sırasında (1066-87) Vikingler İngiltere’yi tehdit eden bir güç olmaktan çıktılar.

Yaklaşık 900’den sonra İzlanda’ya gelmeye başlayan Vikingler, daha sonra Grönland’a geçerek orada koloniler kurdular ve Kuzey Amerika’ya yerleşmek için çeşitli girişimlerde bulundular. Aynı dönemde Orkney, Faroe ve Shetland Adaları ile Hebridler’de ve Man Adasında Viking yerleşmeleri kuruldu. İrlanda’ya yönelik Viking saldırıları 794’te, Rechru adlı yeri belirlenemeyen bir adanın yağmalanmasıyla başladı. Zamanla Dublin, Limerick ve Waterford’da İskandinav krallıkları kuruldu. Vikinglerin gerileyişi 968’de Limerick’in düşmesiyle başladı. İrlanda’nın ilk gerçek kralı sayılan Brian Boru 1014’teki Clontarf Çarpışmasında Vikingleri büyük bir yenilgiye uğrattı. Vikingler bu tarihten sonra komşu krallıkların yönetimi altına girmeye başladılar. Bununla birlikte İngilizler 12. yüzyılda İrlanda’yı istila ettiklerinde Dublin, Waterford, Limerick, Wexford ve Cork’ta Vikingler önemli bir güç olarak varlıklarını koruyorlardı.

Vikingler 11. yüzyılın sonlarına değin Karolenj hanedanının yönetimindeki Fransa’ ya saldırılar düzenledilerse de, ülke çok iyi korunduğu için Britanya Adalarındaki kadar geniş bir alana yayılamadılar. 10. yüzyılda Sen Irmağı üzerinde kurulan Viking yerleşmeleri Normandiya Düklüğü’nün çekirdeğini oluşturdu. Vikingler ayrıca İber Yarımadasına ve Akdeniz kıyılarına saldırılar düzenlediler, ama kalıcı başarılar elde edemediler. Doğu’ya düzenledikleri seferlerde ise öteki fetihlerine göre daha az kan döktüler. Bu seferlerin sonunda Rusya içlerine değin ilerleyip Novgorod, Kiev ve öbür merkezlerde bir süre için yönetime egemen oldularsa da zamanla Rus adını verdikleri Slav nüfusla karıştılar. 11. yüzyılın ilk yansında Doğu’ya yeni Viking seferlerinin düzenlendiği sanılır. İsveç rünik yazıtlarında Yngvarr’la birlikte seferlere giden kişilerin adları yer alır. Bununla birlikte bu seferin amacı ve nereye düzenlendiği konusundaki bilgiler yalnızca efsanelere dayanmaktadır. Vikinglerin ayrıca Bizans’ın başkenti Konstantinopolis’te (İstanbul) paralı asker olarak görev yaptıkları ve Varaeg muhafız birliğini oluşturdukları bilinmektedir.