Bakteriyofaj

Bakterî virüsü ya da faj olarak da bilinir, bakteriler üzerinde asalak yaşayarak bu mikroorganizmaları yok eden bir virüs grubu. Kalıtım kimyası araştırmalarında çok yaygın olarak kullanılan bakteriyofaj lar, genellikle ayrıştırıldıktan diziye ya da belirli gelişme özelliklerine göre adlandırılır. Bu adlandırmada, Tl, T3, T7, k , MS2, (erkek-özgül 2), r/>X174, fd gibi Latin ve Yunan alfabesinin harfleri ile rakamlardan oluşan laboratuvar kodları kullanılır.

Fransız asıllı Kanadah mikrobiyoloji bilgini Felix d’Herelle 1915’te bir bakteri kültürü üzerinde çakşırken, besiyerindeki bakterileri yok eden bazı virüslerin varlığını farketmiş ve normal mikroskopla görülemeyecek kadar küçük olan bu canhlan “bakteri yiyen” anlamındaki bakteriyofaj terimiyle adlandırmıştı. Bunu izleyen 30 yıl içinde, özellikle ABD’li biyoloji bilginleri Max Delbrück, Alfred Day Hershey ve Salvador Luria’mn çalışmalarıyla bakteriyofaj lar genetik araştırmacılarının en büyük yardımcısı oldu.Bakteriyofajların genetik maddesi olan DNA (dezoksiribonükleik asit) bir bakteri hücresine girer ve aynı genetik yapıda yeni virüsler oluşturur. Konak bakteri hücresi içinde çoğalan bu bakteriyofaj lar, bakterinin hücre zarını parçalayarak serbest kalır.
Bu arada konak bakterinin DNA’sından aldıkları parçaları taşıyan bazı virüsler başka bir bakteri hücresine girdiklerinde, ilk konağın DNA parçası belirli koşullar altında yeni hücrenin DNA’sı ile birleşerek bu bakterinin genetik yapısını değiştirebilir.