Jüpiter’in Uydusu Europa’da Su İzi!
Hubble teleskobu, Jüpiter’in uydusu Europa’nın yüzeyindeki yarıklardan su buharı olduğu düşünülen fışkırmaları görüntüledi. Bu veriler daha önce çok daha yüksek noktalarda gözlenen izlerin su buharı olduğu fikrini güçlendirmektedir. Bulgular, Amerikan Jeofizik Birliği’nin San Fransisco’daki yıllık konferansına sunuldu. Bilim adamları, Güneş Sistemi’nde yaşam izi bulunma ihtimali en yüksek yer olması nedeniyle Europa’da keşif faaliyeti yürütmenin öncelikli olarak görülmesi gerektiği görüşünde. Buzlu yüzeyin su sızdırması, uydunun büyük yeraltı okyanuslarına yüzeyden erişimin mümkün olabileceği anlamına geliyor.
Europa’nın yüzeyinden yaklaşık 200 km kadar yükselen su buharı tanecikleri muhtemelen bir süre sonra uydunun yüzeyine düşecek. Europa’da Dünya’daki okyanusların içerdiği su miktarının iki katı kadar sıvı içeren dev okyanusun olduğu düşünülüyor (NASA’s Goddard Space Flight Center/Katrina Jackson).
Baltimore Uzay Teleskobu Bilim Enstitüsü'nden William Sparks başkanlığındaki ekip Europa Jüpiter’in önünden geçerken yüzeydeki bu çıkıntıları görmeyi başardı.Ekibin asıl amacı ise Europa’yı saran ince atmosfer ve buna bağlı ekzosfer katmanının olup olmadığının anlaşılması. Bu yöntemle Europa’yı saran atmosferdeki su buharı miktarı ölçülürse diğer yıldızların çevresinde dolanan gezegenler için de benzer çalışma yapılabilir.
“Bir ötegezegen atmosferinden süzülen yıldız ışığı beraberinde önemli bilgiler taşır. Eğer Europa’nın bir atmosferi varsa bu Jüpiter’den gelen ışıkta çeşitli etkilere neden olur. Böylece Jüpiter’in yolladığı ışığın ne kadarının emildiğini hesaplayarak atmosferi hakkında fikir edinebiliriz” diyor Sparks. Ekip 15 ay içinde Europa’yı Jüpiter’in önünden geçerken 10 kez gözledi. Bu sayede üç gözlemde fışkırmaları yakaladılar. Fışkırmalar Europa’nın yüzeyinden 60 km’den daha yükseğe çıkmaktadır. Bunun su buharı olduğu düşünülmektedir.
Europa’da gözlenen eğer su buharı ise bu Güneş sisteminde Dünya’dan başka bir yerde de su olduğunun göstergesi olacak. Bilindiği üzere Satürn’ün uydusu Enceladus’ta da benzer fışkırmalar Cassini uydusu ile gözlenmişti. Bunun su buharı olduğu tespit edilmişti. Aynı durum Europa için de geçerli olabilir. Buna göre Europa’nın yüzeyinin alında sıvı okyanusun olduğu yönündeki teori için sağlam bir kanıt elde edildi. NASA Genel Merkezi'nden Bilim Görevleri Birimi Müdür Yardımcısı Geoff Yoder: “Europa’nın yüzeyinin altı belki de Güneş sisteminin yaşamı destekleyen yerlerinden biridir. Europa’nın yüzeyinin altında ne olduğu bu örneklerle anlaşılabilir” diyor. Bu okyanus oldukça kalın ve soğuk bir buz katmanı tarafından korunmaktadır. Okyanusu saran bu buz katmanında zaman zaman kırılmalar oluşmakta ve bu çatlaklardan dışa doğru su fışkırmaları gerçekleştiği sanılmaktadır.
