Nasreddin Hoca
(d. y. 1208, Hortu, Sivrihisar - ö. y. 1284/85, Akşehir)
Sayısız fıkralarıyla tanınan Türk halk bilgesi.
Adı yalnız Anadolu’da değil, başka Türk topluluklarında, hatta Türklerin ilişkisi olan halklar arasında da bilinir, fıkraları anlatılır. Azerilerde ve İran’da Molla Nasreddin, Kazaklarda Koja Nasreddin, Özbeklerde Nasreddin Efendi, Uygurlarda Afandi adlarıyla anılır. Nasreddin Hoca fıkralarıyla ilgili kitaplar Uzakdoğu'dan Amerika’ya, Orta Avrupa’dan İskandinav ülkelerine, Ortadoğu’dan Kuzey Afrika’ya kadar dünyanın pek çok ülkesinde yayımlanmıştır.
Yaşamına ilişkin kesin bilgiler yoktur. Sivrihisar müftüsü Haşan Efendi’nin 1861’de yazmaya başladığı Mecmua-i Maarif adlı yarım kalmış yapıtında kaynak gösterilmeden verilen bilgilere ve daha başka kaynaklara göre köy imamı olan babasından Arapça ve din bilgisi dersleri almış, babasından sonra bir ara köyünde imamlık etmiş, Sivrihisar ve Konya medreselerinde okumuştur. Seyyid Mahmud Hayrani’ye bağlanarak onunla birlikte Akşehir’e yerleşmiş ve bu kentte ölmüştür. Akşehir Kalesi’nin güneydoğusundaki mezarlıkta adına yapılmış bir türbe vardır. Türbe 1905’te yeniden onârtılırken bulunan Nasreddin Hoca’ya ait bir yazıtta ölüm tarihi ters olarak 386 (H.683=1284/85) biçiminde yazılıdır. Kızları Fatma’ya ve Dürri Melek Hatun’a ait olduğu anlaşılan iki başka mezar taşındaki tarihler de Nasreddin Hoca'nın yaşadığı döneme ilişkin bilgi vermektedir.
