SISTIT NEDIR?

Bu maddedeki yazılar yalnızca bilgi verme amaçlıdır. Yazılanlar, doktor uyarısı ya da uzman önerisi değildir.

Sidik torbasının iltihaplanması. İltihaba yol açan mikroplar koli basili, gonokok, stafilokok, streptokok, tifo basili vb., kimi zaman da tüberküloz basilidir. Tropikal ve yarıtropikal bölgelerde görülen bir sistit türüne ise sidik torbası çeperine yerleşen bir kurtçuk neden olur. Her yaşta görülebilen sistitin belirtileri, sık işeme gereksinmesi, yakıcı bir acı, sidikte irin ve albümin, kimi zaman da kan bulunmasıdır. Sistit tek başına ortaya çıkabileceği gibi kimi zaman verem, prostat, taş ve böbrek iltihabı gibi hastalıklarla birlikte de olabilir. Tedavisi penisilin, streptomisin vb. antibiyotikler ve sülfamitler kullanılarak yapılır. Ayrıca dinlenme ve özel beslenme rejimi de gereklidir.
Sistit, genellikle bir enfeksiyon sonucunda idrar kesesi (mesane) nin iltihaplanmasidir. Terim, Yunanca cyst: Mesane kelimesinden gelmektedir. Idrar yollari ve üreme sisteminde en sik görülen hastaliklardan biridir. Zamaninda tedavi edilmezse hastalik böbrekleri de etkileyecek biçimde yayilabilir ve mesane ve böbreklerde kalici hasarlar olusturabilir.

BELIRTILERI

• Idrar yaparken yanma ve sizi.Idrar yaptiktan sonrada sürebilir.
• Sik idrara çikma.
• Agri kasiklara ve makata yayilabilir.
• Ates.
• Terleme.
• Yorgunluk.
• Kusma ve bulanti.
• Idrar bulanik, kötü kokulu olabilir.
• Cinsel iliski esnasinda agri hissi olabilir.

TESHIS

Bir ürolog sikayetlerin tarifine ve testlere dayanarak teshis koyabilir. Bu testler idrar analizleri, sistoskopi (özel bir aletle üretra ve mesanenin gözlenmesi) ve damar içi pylogram denilen özel bir röntgen çekimini kapsar. Enfeksiyona neden olan bakteriyi tanimlayabilmek için de idrar kültürü gerekebilir. Sistit hemen ve uygun sekilde tedavi edilirse önemli bir hastalik degildir. Sistit ve altinda yatan neden tedavi edilmezse, kronik ve insani zayif düsüren bir sekle girer.

NEDENLERI

• Normal de bakteriler üreme organlari ve anüs bölgesinde yasamaktadirlar. Bazen bu bakteriler alt idrar yollarini asarak mesaneye ulasirlar. Mesaneye ulasan bakteriler iseme ile disari atilirlar. Ancak mesaneye gelen bakteri sayisi atilandan fazla ise mesanede ve daha sonraki asamada böbreklerde iltihaplanmaya yol açarlar.
• Bulasma cinsel birlesme esnasinda veya genital temizligin az oldugu durumlarda olusabilecegi gibi uzun süre idrar tutulmasi, idrar yollarini daraltici hastaliklar, menapozda düsük östrojen seviyesi nedeniyle de olusabilir.
• Kadinlarda uretra erkeklerinkinden çok daha kisa oldugu için dis ortamdan bakterilerin mesaneye ulasmasi daha kolaydir. Bu nedenle kadinlarda sistitlerin görülme orani çok daha fazladir. Kadinlarin en az % 20'si yasamlari boyunca en az bir kez sistite yakalanirlar.
• Nadir de olsa sistiti olusturan bakteriler böbrek ve idrar yollari araciligi ile yukaridan asagiya veya yakin dokulardaki enfeksiyon odaklarindan lenf yoluyla da mesaneye ulasabilirler.
• Sistitin en sik rastlanilan sebebi Escherichia coli ( E.coli, koli basili) adli mikroorganizmadir. Bu bakteri kalin barsaklarda normal olarak bulunabilir ve cinsel iliski ile mesaneye ulasabilir.

SISTITIN TEDAVISI

Sistitler antibiyotikler ile tedavi edilir. Tedaviye baslamadan önce idrar kültürü ve antibiyogram için örnek alinmali, sonuçlar çikincaya kadar idrar yollari enfeksiyonlarinda etkili antibiyotikler kullanilmali, antibiyogram sonuçlarina göre gerekirse bu ilaçlar degistirilmelidir. kronik enfeksiyonlarda tedavi uzayabilir.

KORUNMA YOLLARI

• Tuvaletten sonra önden arkaya dogru silinin Böylece vajinal ve rektal bölgenizdeki bakterilerin idrar yollarina girmesini engellemis olursunuz
• Idrarinizi tutmayin. Mümkün olabildigi kadar sik idrarinizi yapin. Böylece mesanedeki bakterileri disari atarsiniz.
• Cinsel iliskiden sonraki on dakika içerisinde idrarinizi yapmaya çalisin
• Cinsel iliski esnasinda yeterli kayganligin saglanmasi uretranin zedelenmesini azaltacaktir
• Anal iliskiye giriliyorsa daha sonra vaginal bölgeye temas edilmemeli veya edilecekse iyice temizlenilmelidir
• Gün boyunca bol su içilmesi (mümkünse günde 8 bardak) idrar çikisini ve dolayisiyla da bakterilerin atilimini arttiracaktir.
• Kahve, çay, alkol gibi içecekleri mümkün oldugu kadar az tüketin. Mesane üzeride irrite edici etkileri olabilir.
• Genital bölgenizin uzun süre nemli kalmasina izin vermeyin.Naylonlu, siki iç çamasirlari giymeyin. Nem bakterilerin üremesini kolaylastirici bir ortam yaratir.
• Hergün mutlaka iç çamasirinizi degistirin ve pamuklu iç çamasirlari yegleyin.

HASTALIGIN GIDISI

Uygun tedavi ile sistit belirtileri 24 saat içinde kaybolur.Ancak hastaligin gidisi etken mikrobun cinsine, risk faktörlerin giderilmesine baglidir. Iyi tedavi edilemeyen olgularda hastalik kroniklesebilir.

INTERSITISYEL SISTIT

IS mesane duvarinin süregelen (kronik) iltahabi bir hastaligidir. Bildigimiz sistit hastaligina bakteriler neden olur, hastalik antibiyotikler ile tedavi olur ve hasta tamamen iyilesir. Aksine IS hastaliginin nedeni tam olarak bilinmemektedir ve antibiyotik tedavisine cevap vermez. Intersitisyel sistit mesane duvarinin kronik (süregelen) iltihabi bir hastaligidir. Intersitisyel sistit olan hastalarin genellikle dogru tanisi konulamamistir. Amerika'da yapilan bir arastirma sonucuna göre IS'li hastalarin ortalama 4,5 yil ve 5 doktor ziyaretinden sonra dogru teshisi konulmustur.

IS bildigimiz basit sistitden yani mikroplarin neden oldugu idrar yolu enfeksiyonundan farklidir. Sistiti antibiyotikler ile kolaylikla tedavi edebiliriz, fakat IS, antibiyotik tedavisine cevap vermez ve hastaligin nedeni tam olarak bilinmemektedir. Diger bir önemli nokta, IS psikosomatik bir hastalik degildir ve stress sonucu olusmaz.

Bu hastalik her yas grubunda ve her iki cinsde de görülebilir, fakat en sik kadinlarda (%90) görülür.
Intersitisyel Sistit Yakinmalar

Hastalardaki baslica yakinmalar sunlardir:
Sik idrara çikma; gündüz ve gece idrara çikma , agir durumlarda hasta 60 keze kadar tuvalete gidebilir.
Idrara sikisma hissi; hemen tuvalete gitme istegi, agri ile beraber olabilir.
Agri; karinda, vajinal bölgede, idrar kanalinda (üretra) da hissedilebilir.

ERKEKLERDE SISTIT

Uretranin uzunlugu nedeniyle, erkeklerde sistitin genellikle baska nedenleri vardir. idrar yoluna baski yapan büyümüs bir prostat gibi.

Belirtiler

• idrar yaparken aci duymak (yanma veya kasinma hissi);
• Sik veya acil idrar yapma ihtiyaci;
• Bulanik, kötü kokulu, kanli idrar (bazen);
• Hafif ates (bazen).

Sistit erkeklerde çok görülen bir rahatsizlik degildir. Tedavisi kolayca da, tekrarlamasini önlemek için altinda yatan nedenin de tedavi edilmesi gerekir.

Teshis

Bir ürolog sikayetlerin tarifine ve testlere dayanarak teshis koyabilir. Bu testler idrar analizleri, sistoskopi (özel bir aletle üretra ve mesanenin gözlenmesi) ve damar içi pylogram denilen özel bir röntgen çekimini kapsar. Enfeksiyona neden olan bakteriyi tanimlayabilmek için de idrar kültürü gerekebilir. Sistit hemen ve uygun sekilde tedavi edilirse önemli bir hastalik degildir. Sistit ve altinda yatan neden tedavi edilmezse, kronik ve insani zayif düsüren bir sekle girer.

ilaç Tedavisi

Sistite neden olan enfeksiyonla mücadele edebilmek için antibiyotik verilir. Altindaki sebep için ilave ilaç veya ameliyat gerekebilir.