Alt Anlamlılık (Hyponymie)

Alt Anlamlılık (Hyponymie) Nedir? Alt ve Üst Anlamlılık Arasındaki Bağlantı

Anlamı üst anlamlılığa sahip kelimelerden daha dar olan kelimelerin anlamlılığı alt anlamlılığı ifade eder. Alt anlamlılık (hyponymie) daima üst anlamlılığı (hyperonymie) , üst anlamlılık ise daima alt anlamlılığı gerekli kılar. Alt anlamlılık şu formülle gösterilebilir: x bir y'dir. Mertebe sıralamasında alt anlamlı sözcük, alt kategoride yer alan kelime olarak da tanımlanabilir. Kedi sözcüğü hayvan sözcüğüne göre daha altta olan bir türdür. Bundan dolayı kedi sözcüğü hayvan sözcüğünün alt anlamlısıdır denir. Gül, çiçek ve bitki sıralanışı örnek alınırsa, gül, çiçeğin çiçek de bitkinin alt anlamlısı olur.

Genel bir ifadeyle alt anlamlılık, sözlüksel birimler arasındaki anlamsal içerilme bağıntısıdır. Üst anlamlılık da alt anlamlılıkta yer alan kelimeleri kapsayan genel kavramın adıdır. Örneğin üst anlamlı olan “bitki” kavramının içinde alt anlamlı olarak “lale, gül, nergis” kelimeleri bulunur. İlk kez “A. J. Greimas’ın 1966’da Séemantique Structurale (Yapısal Anlambilim, Paris, Larousse) başlıklı yapıtında kullandığı hyponymie (alt anlamlılık) ve hyperonymie (üst anlamlılık) terimleri, kısa sürede benimsenir ve değer değişiklikleriyle birlikte yayılım gösterir. Alt anlamlılıkta genelden özele doğru bir sıralama takip edilir. Bu sıralamada içerleme veya hiyerarşi bulunur. Böylece bir kavrama ait alt anlamlı sözcükler sistematik bir şekilde incelenmiş olur.

Derleme

MsXLabs Üye Girişi

Alt Anlamlılık (Hyponymie) Nedir? Alt ve Üst Anlamlılık Arasındaki Bağlantı